 |
ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ထမ်ႇမတိင်ႇၼ |
· ၸိုဝ်ႈ - ၸဝ်ႈထမ်ႇမတိင်ႇၼ။
· ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ - ၸၢႆးၶမ်းတိုၼ်း။
· ၸိုဝ်ႈဢူႈ - လုင်းထမ်းဢူ။
· ၸိုဝ်ႈမႄႈ - ပႃႈထမ်းၶွတ်ႇ။
· ပီႊၵိူတ်ႇ - ပီႊတႆး-1636 ၼီႈ (ပီႊၶရဵတ်ႈ-1542)၊ လိူၼ်သိပ်းသွင်မႂ်ႇ(9)ၶမ်ႈ ဝၼ်းသဝ်။
· တီႈၵိူတ်ႇ - ဝၢၼ်ႈၶၢင်၊ ၸႄႈႁၵ်ႉ၊ ဢိူင်ႇမိူင်းတိင်၊ (ယၢမ်းလဵဝ်တူၵ်းၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ)
မိူဝ်ႈဢယုၸဝ်ႈလႆႈ(8)ၶူပ်ႇယူႇဝတ်ႉ(ၵျွင်း)ပဵၼ်ၵပ်ႉပီႇ၊ ဢယု(9)ၶူပ်ႇၼုင်ႈသၢင်ႇၵၢၼ်း၊ ပဵၼ်ၸဝ်ႈသၢင်ႇ ၸိုဝ်ႈယူႇၵျွင်းႁွင်ႉၸဝ်ႈထမ်ႇမတိင်ႇၼႃႉ မိူဝ်ႈဢယုၸဝ်ႈလႆႈ(20)ၶၢမ်ႇပဵၼ်ၸၢင်း၊ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈထမ်ႇမတိင်ႇၼၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၸဝ်ႈၸၢင်းၼႆႉယွၼ်ႉၺၢၼ်ႇၽၢႆ လႅတ်းဝႆးၸဵမ်လဵၵ်ႉ ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇသႅၼ်ပိူင်၊ မိူၼ်ၼင်ႇၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင်-ဝတ်ႉ(ၵျွင်း)ဝၢၼ်ႈၶၢင်ၸႄႈႁၵ်ႉ၊ ဢၼ်ပဵၼ်ြသႃႇဢုပၸ်ႉသေႇတူၼ်ငဝ်ႈၸဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၸဝ်ႈၸၢင်းထမ်ႇမတိင်ႇၼ ဝႃႇတေႃႇယႂ်ႇမႃးၸိုဝ်ႈသဵင်ၵေႃႈလိုဝ်းလင်မႃးသေ ၸင်ႇၼၼ်ႉၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းသႅၼ်ဝီလူင် ၸဝ်ႈၶမ်းၶႅင်ၾႃႉ ပၢင်းၶၢႆႉမႃးႁဵတ်းသြႃႇတေႃႇၼင်ႈဝတ်ႉ ဝဵင်းသူပ်းတၢတ်ႇ မိူဝ်ႈပီႊတႆး-1684ၼီႈ (ပီႊၶရဵတ်ႈ-1590) ၼၼ်ႉ၊ မိူဝ်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ တင်းၸဝ်ႈၾႃႉ လူင်လူင်းဝႆႈၽြႃးၸဝ်ႈၵၢင်ႉမေႃႇ(ပေႃႇၵျူဝ်ႇ)ဝဵင်းသီႇပေႃႉပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူဝ်း၊ဢမ်ႇႁိုင်သင်သြႃႇတေႃႈၸဝ်ႈ ထမ်ႇမတိင်ႇၼ လႆႈထႂၢၵ်ႈလူင်းဝတ်ႉ(ၵျွင်း)သေတေႇၼႃႈႁိူၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈၸိုဝ်ႈဝႃႈၶိင်းလူင်ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ယၢမ်းၼၼ်ႉယွၼ်ႉပိူၼ်ႈၸဝ်ႈသူင်ႁတ်ႉသၢႆႁၢင်ႉ-သၢႆၵႅတ်းၼႃႇလႄႈ ၸပ်းၸိုဝ်ႈဝႃႈၸဝ်ႈ ၶိင်းလူင်သၢႆႁၢင်ႉၼႆၵေႃႈဝႃႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီႊတႆး-1694ၼီႈ (ပီႊၶရေတ်ႈ-1600)၊ၼၼ်ႉယွၼ်ႉဝႃႈၼႂ်း ဝၢင်း ႁေႃ မီးလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈၽိတ်းၽႅၵ်ႇၵၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈၶိင်းလူင်သၢႆႁၢင်ႉၵေႃႈ ၸင်ႇလႆႈဢွၵ်ႇယၢၼ်ဝၢင်း ႁေႃသေ မိူဝ်းယူႇသဝ်းတီႈၸႄႈလၢၼ်ႉႁိမ်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆယဝ်ႉ။
ၸဝ်ႈထမ်ႇမတိင်ႇၼ (ၸဝ်ႈၶိင်းလူင်သၢႆႁၢင်ႉ)ပဵၼ်ၸဝ်ႈဢၼ် ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလွင်ႈလိၵ်ႈလၢႆး လင်ႇၵႃႇ၊ လွင်ႈထၢတ်ႈပိင်းတေႃး ၽၢႆႇယူတ်းယႃ၊ ၽၢႆႇၼၢၵ်ႈၶၢတ်ႈ လိူၼ်လၢဝ် ပေႇတၢင်ႇၵႃႇလႃး၊ ပဵၼ်ပေႃႈလဵင်ႉ ပေႃႈပိုင်ႈပိူၼ်ႈတင်းလၢႆႊ၊ တေႃႇထိုင်ဢယုထူၼ်ႈထိုင်(99)သေသဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈ ပီႊတႆး-1734ၼီႈ (ပီႊၶရဵတ်ႈ-1641) လိူၼ်ႁူၵ်းလွင်ႈ ႁူၵ်းၶမ်ႈဝၼ်းသဝ်ၼႆယဝ်ႉ။
မူႇလိၵ်ႈၽိုၼ်ထမ်းဢၼ်ၸဝ်ႈတႅမ်ႈဝႆႉ-
- သုတ်ႉတၼိပ်ႉပၢၼ်ႇၼ မွၼ်းထမ်း။
- ပရမၢတ်ႈသုတ်ႉတၢၼ်ႇၶဵဝ်ဢူမ်သႅင်။
- ဢၼိၵ်ႉၸမူႇလသၢၵ်ႈသေႇ။
- လိၵ်ႈၼမေႃးလူင်။
- လိၵ်ႈၸဝ်ႈႁူဝ်ထမ်း။
- မင်ႇၵႃႇလသုတ်ႈလူင်။
- သၢမ်ၵွင်လူင်။
- ၸဝ်ႈသၢင်ႇထၢမ်ၸႃး။
- ဝေႃးၵႃႇလသုတ်ႈ။.သင်ႇၶႄႇပပိုၼ်းတႆး။
- ဝၢင်ႇၵူဝ်းဝၢင်ႇ။
- ထမ်ႇမဝဝတ်ႈသိပ်းသွင် ၸိူဝ်ၼႆႉ၊ လိူဝ်ၼႆႉဢၼ်ပႆႇႁၼ်ပႆႇထူပ်းယင်းမီးထႅင်ႈတင်းၼမ်လူးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။
မီးတၢင်းယိၼ်းၸူမ်းၶွပ်ႈၸႂ် ယႂ်ႇၼမ်ထိုင် လုင်းၶုၼ်မႃႇႁႃႇ ႁဝ်း ဢၼ်တႅမ်ႈပိုၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉဝႆႉ၊ လႄႈၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင်ပီႈၼွင်ႉ ၽူႈသူင်ပိုၼ်းတႆးတင်းသဵင်ႈၶႃႈ
26/September/2014
