LuenTai Blog

ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ လႄႈ ၶူဝ်းဢွၵ်ႇႁႆႈၼႃးသူၼ်ႁိူၵ်ႈ

luentai.info Tuesday, March 01, 2016 ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်

ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ပိူင်လူင်းမၼ်းမီး 3 သႅၼ်း

1. ၵၢၼ်ၼႃး

2. ၵၢၼ်ႁႆႈ

3. ၵၢၼ်သူၼ်

1. ၵၢၼ်ၼႃး - ၸွမ်းထုင်ႉသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉဢွၼ်ႇၼမ်ႉလူင်ၼႆႉ ႁဵတ်းၼႃႈၵမ်ႈၼမ်၊ မၢင်တီႈပဵၼ်ၼႃးၼမ်ႉၾႃႉ ၼမ်ႉၾူၼ်၊ မၢင်တီႈၵေႃႈပဵၼ် ၼႃးလႅင်ႉ ၼမ်ႉမိူင်ၾၢႆ။

တီႈဢၼ်လႆႈၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉႁွင်ႈ၊ ၼမ်ႉၾၢႆၼၼ်ႉ မၢင်တီႈၽုၵ်ႇၶဝ်ႈလႆႈသွင်ႁူင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈၵမ်ႈၼမ် ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈလႆႈ ႁူင်းလဵဝ် ၵူၺ်း။ ပေႃးႁဵတ်းၼႃးယဝ်ႉ သိုပ်ႇၽုၵ်ႇၽၵ်းမီႇ၊ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ လႄႈထူဝ်ႇလိၼ်ၸွမ်းၼႂ်းၼႃးထႅင်ႈ။ မၢင်တီႈၵေႃႈ ၶုတ်းၸွမ်း ပဵမ်ႉလွႆ တၢပ်ႈလွႆသေ ႁဵတ်းၼႃးသိၵ်ႈၶူဝ်လႆ။

2. ၵၢၼ်ႁႆႈ - တီႈၵွင်းလွႆ ၸွမ်းတၢပ်ႈလွႆ၊ တီႈပၢင်ႇတီႈပဵင်း ၵမ်ႈၼမ် ႁဵတ်းႁႆႈ။ ၵၢၼ်ႁဵတ်းႁႆႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် 1 တီႈ ႁဵတ်း 3 ပီ၊ ပေႃးႁဵတ်း 3 ပီယဝ်ႉ ၶၢႆႉထႅင်ႈတီႈမႂ်ႇ။ ၼႂ်းႁႆႈၼၼ်ႉ ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈ၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ၊ ထူဝ်ႇလိၼ်၊ ငႃး ၵုၺ် လႄႈ ယႃႈၾိၼ်ႇ။

3. ၵၢၼ်သူၼ် - ၵၢၼ်သူၼ်ၼႆႉ မီးသွင်လၢႆး။ သူၼ်ၶၢဝ်းယၢဝ်း - ပဵၼ်သူၼ်ၼဵင်ႈ၊ တွင်၊ မၢၵ်ႇၵေႃႈ၊ မၢၵ်ႇၸွၵ်း၊ မၢၵ်ႇဝၢၼ်၊ မၢၵ်ႇၵႅမ်ႈၶွင်ႇ၊ မၢၵ်ႇမူင်ႈ၊ မၢၵ်ႇလၢင်း၊ မၢၵ်ႇၵဵင်၊ မၢၵ်မၼ်ႉ၊ မၢၵ်ႇမူၼ်ႇ လႄႈ ၶွပ်ႊၾီႊ။ သူၼ်ၶၢဝ်းပွတ်း - သမ်ႉ ပဵၼ်သူၼ် မၼ်းဢႃႇလူး၊ ယႃႈလုတ်ႇ၊ ၽၵ်းမီႇ၊ ငႃး ထူဝ်ႇၵူႈသႅၼ်း လႄႈၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ် ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈပိူင်။

ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃလီ၊ တီႈၽုၵ်ႇတီႈသွမ်ႈ ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်လႄႈ ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆး ႁဵတ်းႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလွင်ႈႁဵတ်းၵိၼ်ႁႃၵိၼ်သင်။ မီးတီႈၽုၵ်ႇတီႈသွမ်ႈၵုမ်ႇထူၼ်ႈပဵင်းပေႃး။ ၵွပ်ႈၼႆ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးမီးပၼ်ႁႃတီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇႁႆႈၼႃးသူၼ်။ ၸဝ်ႈၵမ်ငမ်းတီႈလိၼ်ၽိုၼ်ယႂ်ႇၽိုၼ်လူင် ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး။

ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ပူႇပၢၼ်မွၼ်ႇၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉႁႅင်းၵူၼ်း ႁႅင်းသတ်းႁဵတ်းမႃးတေႃႇထိုင် မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉလႆႈၸႂ်ႉႁႅင်းၵူၼ်း ႁႅင်းသတ်းၵမ်ႈပႃႈၼမ်။ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ လႄႈ ၶူဝ်းသူၼ်ဢွၵ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၶဝ်ႈ၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ငႃး၊ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ၊ ထူဝ်ႇလိၼ်၊ မၢၵ်ႇဝၼ်းဝၢႆႇ၊ မၼ်းဢႃႇလူး၊ ၽၵ်းၶဵဝ်၊ ၼဵင်ႈ၊ ၶွပ်ႊၾီႊ၊ တွင်၊ ယႃႈလုတ်ႇ ၿႃႊၵျီႊၼီႊယိူဝ်ႊ၊ မၢၵ်ႇၸွၵ်း၊ မၢၵ်ႇၵေႃႈ၊ မၢၵ်ႇၵဵင်၊ မၢၵ်ႇမူၼ်ႇ၊ မၢၵ်ႇမၼ်ႉ လႄႈ ယႃႈၾိၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

1. ၶဝ်ႈ - သႅၼ်ဝီ၊ သီႇပေႃႉ၊ လၢႆးၶႃႈ၊ သီႇသႅင်ႇ၊ ၼမ်ႉၶူၵ်ႉ၊ ၼွင်မွၼ်၊ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ၊ မွၵ်ႇမႆႇ၊ မိူင်းၼၢႆး၊ ၵဵင်းတွင်း၊ ၵဵင်းၶမ်း၊ ၵဵင်းတုင်၊ မိူင်းမိတ်ႈ လႄႈ ထုင်ႉမၢဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉဢွၵ်ႇၼမ်။

2. ၼဵင်ႈ - လွႆၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ လွႆၸၢင်ႉမိူင်းၵိုင်၊ ၵူဝ်းၵၢင်ႉ၊ မိူင်းသူႈ၊ မိူင်းၼွင်၊ ၵေးသီး၊ ဝၢၼ်ႈၸၢမ်၊ ပၢင်လွင်း၊ မေႃႇသၢႆး လႄႈ ၵဵင်းတုင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇၼမ်။

3. တွင် - ပၢင်လူင်၊ မိူင်းၵိုင်၊ လၢႆးၶႃႈ၊ ယႂႃႇငၢၼ်ႇ၊ ယေႇဢူး၊ ပၢင်လွင်း လႄႈ သၼ်လွႆႁူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇၼမ်။

4. မၼ်းဢႃႇလူး - ပၢင်းတရႃႉ၊ ပူၺ်းလႃႉ၊ ဢွင်ႇပၢၼ်း လႄႈ သီႇၵိပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇၼမ်။

5. မၢၵ်ႇၸွၵ်း - သီႇပေႃႉ၊ မိူင်းၵိုင်၊ လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ လႄႈ ၵဵင်းတုင် ဢွၵ်ႇၼမ်။

6. မၢၵ်ႇၵေႃႈ - တူၼ်ႈတီး၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ဢွင်ႇပၢၼ်း၊ လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ လႄႈ ၵဵင်းတုင် ဢွၵ်ႇၼမ်။

7. ယႃႈလုတ်ႇၿႃႊၵျီႊၼီႊယိူဝ်ႊ - ဢွၵ်ႇတီႈလၢင်းၶိူဝ်း။

8. ယႃႈၾိၼ်ႇ - တၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်း၊ ၸႄႈမိူင်းဝႃႉပွတ်းႁွင်ႇ - ပွတ်းၸၢၼ်း၊ ၵဵင်းတုင်၊ မိူင်းယၢင်း၊ ပႃႇလႅဝ်းၵဵင်းလၢပ်ႈ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ? လွႆၸႄး၊ လွႆမေႃႇ၊ တၢင်ႉယၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇၼမ်

သိုပ်ႇဢၢၼ်ႇ »

ၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႄႈ လွင်ႈႁႃၵိၼ်

luentai.info Tuesday, March 01, 2016 ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်

ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ မီးယူႇ 8 လၢၼ်ႉပၢႆ၊ မီးၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇသဝ်း မွၵ်ႈ 10 ပၢႆ။

1. ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး - ႁူဝ်ၵူၼ်းၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ မီးမွၵ်ႈႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 68% ပုၼ်ႈ။ ယူႇၵႂႃႇၵူႈတီႈသေ ၵမ်ႈၼမ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႆႈၵၢၼ်ၼႃး၊ ႁဵတ်းသူၼ်၊ လဵင်ႉသတ်း။ ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးၼႆႉ လိူဝ်သေၼႂ်းမိူင်းတႆးယဝ်ႉ ၸႄႈမိူင်းယုၼ်ၼၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ၊ ၸႄႈမိူင်းၵႂၢင်းသီး ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ၊ ၸႄႈမိူင်းဢႃႇသမ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ၊ ၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်းပွတ်းႁွင်ႇ၊ မိူင်းၵမ်ႊၿူႊၶျႃႊ ၵေႃႈမီး။ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ်ၵေႃႈ ယူႇၵႂႃႇၸွတ်ႇ ၸေး ၵူႈတီႈ။ ၶမ်းတီး၊ သိင်ၵလႅင်းၶမ်းတီႈ၊ ႁူမ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်း၊ သွင်သူပ်း၊ ၵၢတ်ႇလိုဝ်း၊ ဝဵင်းသိူဝ်၊ ၵၢတ်ႇသႃ၊ မိူင်းၵွင်၊ မိူင်းယၢင်း၊ ၶျွင်းဝႃႉ၊ ဢိၼ်းတေႃႇၵျီး၊ ဝၢၼ်ႈမေႃႇ၊ ၼမ်ႉတီး၊ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး)၊ ၵျွၵ်ႉသႄႇ၊ ပိၼ်းမၼႃး၊ ပၶူၵ်ႉၵူႇ၊ တူင်ႈဢူႇ (တွင်ႇငူႇ)၊ ၸယတ်ႉၵျီး၊ ဢူၵ်ႉတုၼ်း၊ ထၢၼ်းတပိၼ်ႇ၊ ၽိဝ်း၊ တေႃးၸွႆးဢိၼ်း၊ ၵျွၵ်ႉၵျီး၊ သူၺ်ႇၵျိၼ်ႇ၊ ပၵူဝ်း၊ တႃႇယႃႇဝၻီႇ၊ ပေႇ၊ တၢၼ်ႇတွႆး၊ ၽႃပုၼ်၊ ၽႃဢၢင်ႇ၊ လွႆၵေႃႇ၊ တႅၵ်ႉၵျီး၊ ဢုၵ်ႉၵၢၼ်ႇ၊ တုၼ်ႇတေး၊ တႃႈၵုင်ႈ (ယၢၼ်ႇၵုင်ႇ)၊ ၵျႅၵ်ႉၶမီႇ၊ သထုင်ႇ၊ တႃႈဝၢႆ (ထဝၢႆႇ)၊ ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးယူႇသဝ်းၵူႈတီႈ။

ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး ၼႆႉ ၸွမ်းလူၺ်ႈတီႈယူႇတီႈၵိၼ် ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃသေ ႁွင်ႉၸိုဝ်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၵႂႃႇတင်းၼမ်။ တႆးၼိူဝ်၊ တၢႆးမၢဝ်း၊ တၢႆးသႃ၊ တႆးတိင်၊ တႆးၶူင်း၊ တႆးလူင်၊ တႆႆးတႂ်ႈ၊ တႆးၶျွင်း၊ တႆးၶမ်းတီး၊တၢႆးဢႃးႁူမ်၊ တႆးလႅင်၊ တႆးလမ်၊ တႆးၶိုၼ်၊ တႆးလိုဝ်ႉ၊ တႆးလႅမ်း၊ တႆးလမ်၊ တႆးၶၢဝ်၊ တၢႆးလၢႆး၊ တႆးၼမ်ႉ၊ တႆးၵတူး၊ တႆးၵၼၢၼ်း၊ တႆးၼွင်၊ တႆးယူၼ်း၊ တႆးလွႆ တင်းသဵင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼိူဝ်ႉလိူတ်ႈသႆႁႄႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်တင်းမူတ်းယဝ်ႉ။

2. ၵူၼ်းၶိူဝ်းပလွင်ႈ (တဢၢင်း) - ၼႂ်းမူိူင်းတႆးၼႆႉ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 7 ၵေႃႉ (7%) ပဵၼ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းပလွင်ႈ။ ယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ တီႈလွႆလူင်ၼမ်ႉသၼ်ႇၵမ်ႈၼမ်၊ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ပွတ်းဢွၵ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးၵႂႃႇႁၢင်ႇႁီႈႁၢင်ႇႁၢႆး။ ၵမ်ႈၼမ် ယူႇၼိူဝ်လွႆ၊ သူင်မိုတ်ႈတီႈၵတ်း၊ ႁဵတ်းႁႆႈႁဵတ်းသူၼ် ၽုၵ်ႇသူၼ်ၼဵင်ႈၵမ်ႈၼမ်။

3. ၵူၼ်းၶိူဝ်းပဢူဝ်း - ၼႂ်းၵူၼ်းူမိူင်းတႆး မီးၵူၼ်း ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 7 ၵေႃႉ (7%)။ ၵမ်ႈၼမ် ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင် ပွတ်းၸၢၼ်း။ ၼိူဝ်လွႆၵေႃႈယူႇ၊ တီႈထုင်ႉပဵင်းၵေႃႈယူႇ။ ႁဵတ်းႁႆႈႁဵတ်းၼႃး၊ ႁဵတ်းသူၼ်၊ ႁဵတ်းၵၢၼ်မေႃတိၼ်မေႃမိုဝ်း ၼႂ်းႁိူၼ်း။ ၽုၵ်ႇသူၼ်တွင်၊ ၽၵ်းမီႇ၊ မၼ်းဢႃႇလူူး တင်းၼမ်။

4. ၵူၼ်းၶိူဝ်းဝႃႉ - ၼႂ်းမိူင်းတႆး မီးႁူဝ်ၵူၼ်း ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 5 ၵေႃႉ (8%)။ ယူႇၼိူဝ်လွႆတၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်းၵမ်ႈၼမ်သေ ႁဵတ်းႁႆႈ။

5. ၵူၼ်းၶိူဝ်းၶၢင် - ယူႇမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇဢိတ်းဢီႈ။ ယူႇၼိူဝ်လွႆၵမ်ႈၼမ်၊ ႁဵတ်းႁႆႈ။

6. ၵူၼ်းၶိူဝ်းထၼု - ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းတူၵ်းၶူင်း၊ ယူႇၸွမ်းပၢင်ႇတီႈပဵင်းၵမ်ႈၼမ်သေ ႁဵတ်းႁႆႈႁဵတ်းၼႃး ႁဵတ်းသူၼ်။

7. ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢၢင်းသႃး - ယူႇၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ (ဢၢင်းလေး)၊ ႁဵတ်းၼႃႈ လႄႈသူၼ်ၽၵ်း၊ ၵၢၼ်မေႃတိၼ်မေႃမိုဝ်း တေႃးႁုၵ်ႇ တေႃးၽႃႈ တေႃးၽႅၼ်ႇ။

8. ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢႃးၶႃႇ (ၵေႃႈ) - ယူႇတၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းလၢဝ်း။ ယူႇၼိူဝ်လွႆၵမ်ႈၼမ် လႄႈႁဵတ်းႁႆႈ။

9. ၵူၼ်းၶိူဝ်းလႃးႁူႇ - ယူႇတၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်း၊ ယူႇၸွမ်းသၼ်လွႆၵမ်ႈၼမ်သေ ႁဵတ်းႁႆႈ။

10. ၵူၼ်းၶိူဝ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉ - ယူႇပွတ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇ။ ႁဵတ်းၼႃး / ႁႆႈ / သူၼ်/ လဵင်ႉသတ်း လႄႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ။

11. ၵူၼ်းၶိူဝ်းပတွင်ႇ (ၵယၢင်း) - ယူႇပွတ်းမိူင်းပၢႆး မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ႁဵတ်းႁႆႈသူၼ်ၼႃး။

12. ၵူၼ်းၶိူဝ်းလိသေႃး - ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈပွတ်းၵၢင်။ ဢမ်ႇယူႇပဵၼ်မူႇမုၵ်ႉၵေႃယႂ်ႇလူင်၊ ယူႇႁၢင်ႇႁီႈႁၢင်ႇႁၢႆး

ၸွမ်းၼိူဝ်လွႆ - ႁဵတ်းႁႆႈ။

13. ၵူၼ်းၶိူဝ်းယၢင်းလမ် ယၢင်းလႅင် - ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ မိူင်းသူႈ၊ ဝၢၼ်ႈၸၢမ် ၵေးသီး ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႆႈ ႁဵတ်းၼႃး။

14. ၵူၼ်းၶိူဝ်းတွင်ႇလိုဝ်း - ယူႇပွတ်းၵၢင် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ႁႆႈ ၼႃး။

15. ၵူၼ်းၶိူဝ်းလိသူး - ယူႇပွတ်းၵူဝ်းၵၢင်ႉ လႄႈ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ယူႇၼိူဝ်လွႆၵမ်ႈၼမ် - ႁဵတ်းႁႆႈ၊ လဵင်ႉသတ်း။

16. ၵူၼ်းၶိူဝ်းၶႄႇ - ၼႂ်းမိူင်းတႆး (ၼႂ်းဝဵင်း) ယူႇၵူႈတီႈ၊ ၵမ်ႈၼမ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ လႄႈ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ လဵင်ႉသတ်း။

17. ၵူၼ်းၶိူဝ်းၵလႃး - ယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်း၊ လုၵ်ႉမိူင်းဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ ၶဝ်ႈမႃးယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပၢၼ်ဢိင်း ၵလဵတ်ႈသျ်၊ ႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်လဵင်ႉသတ်း လႄႈ ၵႃႉၶၢႆ။

18. ၵူၼ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ - မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်း ၼိုင်ႈတီႈၼိုင်ႈဢိတ်း၊ ဝၢႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လႆႈၵွၼ်း ၶေႃယဝ်ႉ ၶဝ်ႈမႃးၸွမ်း ၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ၵၢၼ်လုမ်းၵၢၼ်ၸၢႆးမၢၼ်ႈ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၶဝ်ႈမႃးႁႃၵိၼ်ၸၢင်ႈ။ (ယၢမ်းလဵဝ် မီးၸွတ်ႇၸေးၵႂႃႇၵူႈတီႈ တူဝ်ႈမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ -လုပ်ႇလႆၽူင်ႉၶဝ်ႈမိူင်းတႆးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ႁူဝ် မိုၼ်ႇ ၵူႈဝၼ်း)။

19. ၵူၼ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇ - ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးမီးႁူဝ်ၵူၼ်းၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ ဢႅၼ်ႇ၊ ၶမု၊ ထၼေႃႉ၊ ပလေး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးယူႇတီႈဢိတ်းတီႈဢွတ်း တၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်း ႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉတင်းၼမ် ႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႆႈ သူၼ်။

ၵူၼ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးတင်းသဵင်ႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ယူႇသဝ်းၸွမ်းၵၼ်မႃးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ပီ၊ ၸႃႉႁူမ်ႈၶီ လီႁူမ်ႈသိူဝ်း ၽွမ်ႉႁူမ်ႈႁၵ်ႉသႃ ယူႇမႃးၸွမ်းၵၼ်ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်။

လိူၼ်တႆး

သိုပ်ႇဢၢၼ်ႇ »

ဝွၵ်းသီႇတူဝ်

luentai.info Tuesday, March 01, 2016 လွင်ႈလိၵ်ႈလၢႆး

(တႅမ်ႈ) မေႃလိၵ်ႈလူင် လုင်းတၢင်းၵႄး

ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း၊
သဝ်းၼႂ်းမိူင်းလွႆ၊
လီၶွႆၸူဝ်ႈၵွၼ်ႇ၊
ပူႇမွၼ်ႇၶိင်းၼၢႆး၊
ၵေႃႉၸၢႆးဢၢႆႈၶုၼ်၊
မီးမုၼ်ၵမ်ယႂ်ႇ၊
မႂ်ႇသုင်တႄႉတႄႉ၊
ပေႉပိူၼ်ႈလၢႆမိူင်း၊
ၵိူင်းႁူဝ်ၸူးတႆး၊
ၾႆးလႅင်းၼိူဝ်ႁေႃ၊
မေႃပွင်ၽွင်းငမ်း၊
ႁေႃၶမ်းၸီးဝၼ်း၊
ၽၼ်းၶုၼ်လၢႆးလူး၊
ၽူးမႃးၸဵမ်ႁိုင်၊
ၶိုင်ပႆၶိုင်မႃး၊
ႁဝ်းႁႃးၽိတ်းၵၼ်၊
ႁိမ်ၵၼ်ၵိၼ်မိူင်း၊
ဢမ်ႇၵိူင်းၸူးၽႂ်၊
ဢဝ်ၸႂ်လဵဝ်ပွင်၊
ၶွင်ၵဝ်ၶွင်မႂ်း၊
ၵႂၢမ်းယႂ်းသူပ်းၼမ်၊
ၸႂ်လမ်ၽိတ်းမေႃး၊
တေႃးသပဵၼ်သိုၵ်း၊
တိုၵ်းၵၼ်ၽၼ်းတႅင်း၊
မႅင်းမူၼ်းမႃးၸဵမ်၊
ႁိမ်ႁွမ်ၽိုတ်ႉသဝ်း၊
ၵဝ်းၵိဝ်းႁဵတ်းၶုၼ်၊
မုၼ်တႆးယွမ်းလူင်း၊
ငဝ်သူင်းပဵၼ်ၶႃႈ၊
ၵူမ်ႈၼႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်၊
ၵွတ်းၽၢၼ်ႈငိူဝ်ႈငႃႇ၊
သႂ်ႇၵႂႃႇသႂ်ႇမႃး၊
ၵလႃးသမ်ႉၶဝ်ႈ၊
ပဵၼ်ၸဝ်ႈႁဵတ်းၸွမ်၊
လွမ်လူၵုမ်းယိပ်း၊
ႁူၵ်းသိပ်းသီႇပီ၊
လီလီငၢမ်းငၢမ်း၊
မိူင်းႁၢမ်းၽဝ်တိုၵ်း၊
ပဵၼ်သိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉ၊
ၵျပၢၼ်ႊသမ်ႉထႃႉ၊
ယႃႉဝၢၼ်ႈႁိမ်မိူင်း၊
လႆႈၵိူင်းႁူဝ်ပၼ်၊
ၸၼ်ယွႆးပေႃႉၼႃႈ၊
ႁဵတ်းၶႃႈႁၢပ်ႇၽၵ်း၊
ယေႈၼၵ်းယေႈထႅင်ႈ၊
သၢမ်ႁႅင်ႈသၢမ်ၾူၼ်၊
မိူင်းဢူၼ်ၸၢင်ႇၸၢင်ႇ၊
ၵျပၢၼ်ႊသမ်ႉပၢႆႈ၊
ဢၢႆႈၶႄႇၶဝ်ႈမႃး၊
ၵလႃးမေႊရိၵၢၼ်ႊ၊
မေႃၺၢၼ်ႇတၢင်းၵတ်ႉ၊
ၵွင်ႈဝတ်ႉမျွၵ်ႈတူပ်ႇ၊
ၼွၼ်းမူပ်ႇယိုဝ်းသႂ်ႇ၊
သဵင်ယႂ်ႇၵႂင်ႈႁူၺ်ႈ၊
ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈမေႃႇထႃႇ၊
ၵေႃႇပႅင်ႇမၢၵ်ႇၾႆး၊
မႃးဝႆးႁိူဝ်းဝိၼ်၊
ၼင်လိၼ်ပေႃးသၼ်ႇ၊
ႁူၼ်ႈပၼ်ႇပွႆႇမၢၵ်ႇ၊
ပိၼ်ႈတၢၵ်ႇယိုဝ်းၼၢၵ်ႈ၊
ၵွင်ႈၸၢၵ်ႈမၢၵ်ႇပုင်း၊
ၼၼ်းဢုင်းဢူၼ်ဢိုၵ်း၊
ပၢင်သိုၵ်းမိူင်းတႆး၊
ၵႂၼ်းၾႆးပေႃးတဵမ်၊
ၸဵမ်ၸဝ်ႈဢိၵ်ႇၶႃႈ၊
ၵူမ်ႈၼႃႈတဵတ်ႇယွမ်ႇ၊
ထွမ်ႇသၢႆႉထွမ်ႇၶႂႃ၊
လွမ်ႁႃတၢင်းပၢႆႈ၊
ဢၢႆႈလႂ်ၵူၼ်းႁၢႆႉ၊
ယေႈၶႅၼ်းပၢႆႈၵႆ၊
ပဵၼ်ၼႆပူၼ်ႉၽၢၼ်ႇ၊
မိူင်းၸၢင်ႇၶိုၼ်းလီ၊
သိပ်းပီထိုင်မႃး၊
ႁဝ်းႁႃးၸဝ်ႈၶႃႈ၊
ၵဝ်ဝႃႈဢၼ်လမ်၊
မႂ်းဝႃႈဢၼ်လႅင်၊
သူပ်းၶႅင်ၵႂၢမ်းၸၼ်း၊
ၽႂ်မၼ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉ၊
ပိူၼ်ႈယွမ်ႉသၢႆႁႄႇ၊
ယႃႉသႄႇၸူင်ၶဝ်ႈ၊
ၸဝ်ႈဢမ်ႇထုၵ်ႇၶႃႈ၊
ၶႃႈဢမ်ႇထုၵ်ႇၶုၼ်၊
ၸဝ်ႈမုၼ်ပေႃးမဝ်း၊
ႁဝ်းႁႃးၶတ်းၵၼ်၊
ပဵၼ်ၼၼ်ႁိုင်ယၢဝ်ႈ၊
ၵမ်ႈၽွင်ႈႁၢဝ်ႈႁၢၼ်၊
ပၢႆႈၽၢၼ် မူၵ်းယုမ်း၊
ႁဵတ်းၸုမ်းပဵၼ်မုၵ်ႉ၊
ဢူတ်းတုၵ်ႉဢူတ်းယၢပ်ႇ၊
ပႃလၢပ်ႇယိပ်းၵွင်ႈ၊
ၶိုင်လွင်ႈတၢင်းႁၢႆႉ၊
ၶၢႆႉၽၢတ်ႇႁိူၼ်းယေး၊
ယၢၼ်မေးၵႆလုၵ်ႈ၊
တုၵ်ႉယၢၵ်ႈၸွမ်းၵၼ်၊
ဢၢၼ်းႁၼ်မိူဝ်းၼႃႈ၊
ၵိူဝ်းဝႃႈတၵ်းလီ၊
ပီၼႆႉႁဵင်သၢမ်ပၢၵ်ႇသၢဝ်းသွင်၊
မိူင်းမွင်ယူႇယၢပ်ႇ၊
တႂ်ႈလၢပ်ႇတႂ်ႈၵွင်ႈ၊
ၵမ်ႈၽွင်ႈၶိုင်ၸူၼ်၊
ၽူႈဢူၼ်ၵူၼ်းၵဝ်း၊
ၸိူဝ်းႁဝ်းၵူၼ်းထဝ်ႈ၊
သဝ်ႈၸႂ်ၶိုၵ်ႉတႄႉ၊
ပေႉမႃးမွင်းထၢင်ႇ၊
ၾႃႉပၢင်ႇမိူင်းလီ၊
ယၢၼ်ၶီပူၼ်ႉမႆႈ၊
လႆႈၵႂႃႇမႃးငၢႆႈ၊
ဢၢႆႈပီႈလုင်းဢၢဝ်၊
မၢဝ်ႇသၢဝ်လဵၵ်ႉႁၢႆး၊
ၸၢႆးယိင်း ၶဝ်ဢူၺ်း။

ၶူးမေႃတႆး | လုင်းတၢင်းၵေး
သိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈ | လိူၼ်တႆး

သိုပ်ႇဢၢၼ်ႇ »

ဝွၵ်းသၢမ်တူဝ်

luentai.info Tuesday, March 01, 2016 လွင်ႈလိၵ်ႈလၢႆး

(တႅမ်ႈ) မေႃလိၵ်ႈလူင် လုင်းတၢင်းၵႄး

ငိၼ်းလီလီ၊
ပီႈၼွင်ႉတႆး၊
ၶႆးငိူၼ်ႈလဵဝ်၊
ႁဵဝ်ဝွတ်ႈၵႂႃႇ၊
ယႃႇၶႂ်ႈၸႃႉ၊
ၽႃႉဢမ်ႇၽၢႆ၊
ၸၢႆးဢမ်ႇလပ်ႉ၊
ပပ်ႉလိၵ်ႈတႆး၊
တႆးဢမ်ႇဢၢမ်း၊
ၵႂၢမ်းတႆးႁဝ်း၊
ႁဝ်းဢမ်ႇလၢတ်ႈ၊
ၸၢတ်ႈတႆးႁဝ်း၊

ႁဝ်းဢမ်ႇယွင်ႈ၊
ၵွပ်ႈလွင်ႈၼႆႉ၊
ႁဝ်းဝႆႉမဝ်၊
ၵဝ်မႂ်းငိူဝ်ႈ၊
သိူဝ်ႈၸင်ႇယွၵ်း၊
ဢွၵ်းၸင်ႇတိုၼ်ႈ၊
ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈသင်ႉ၊
ႁိူၼ်းၾင်ႉမွတ်ႈ၊
ယွတ်ႈသဝ်ၶၢတ်ႇ၊
ၵၢတ်ႇလႅဝ်ၵၢၼ်ႉ၊
ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁူၵ်ႉ၊
ၼၢမ်ၸူၵ်ႉတပ်း၊
ၼွၼ်းလပ်းယၢပ်ႇ၊
ႁၢပ်ႇတၢင်းၶီ၊
လၢႆပီလႃႇ၊
ဢၼ်ၽႃႇမႃး၊
ပႃးၵၼ်ဝွတ်ႈ၊
ၶွတ်ႈၵူၼ်ႈၵွၵ်း၊
ၼွၵ်းၶီႈယႃႈ၊
ၶႃႈလၢႆပၢၼ်၊
ၶၢၼ်ၸႂ်တႄႉ၊
ပေႉလီၵူဝ်၊
ၼင်ႁူဝ်ပွၵ်ႇ၊
ပိူၼ်ႈလွၵ်ႇႁဝ်း၊
ၵဝ်းၵၼ်လု၊
ဝႆႉၸုလၢႆ၊
ၵႂၢမ်းၶၢႆၶႃႉ၊
ၵဝ်ယႃႉမႂ်း၊
မႂ်းၵဝ်းၵဝ်၊
ဢဝ်တႆးလုၼ်ႈ၊
ၶဵဝ်ႈငုၼ်ႈၸီး၊
ၶီးဢၢမ်းပိူၼ်ႈ၊
သိူၼ်ႈသုတ်းသၼ်၊
ပၼ်ပိူၼ်ႈပေႉ၊
ၶႄႉတၢင်းငိူဝ်ႈ၊
ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ၊
တႆးႁဝ်းၼႆႉ၊
လီၵႆႉသွၼ်၊
ဢွၼ်ၵၼ်ႁႃ၊
လၢႆးတႃလႅင်း၊
ႁၵ်ႉပႅင်းၵၼ်၊
ၸၼ်မိုဝ်းလုၵ်ႉ၊
တုၵ်ႉႁူမ်ႈၶီ၊
လီႁူမ်ႈပူၺ်ႈ၊
လူၺ်ႈႁူမ်ႈၸၢတ်ႈ၊
လၢတ်ႈႁူမ်ႈသဵင်၊
ထဵင်ႁူမ်ႈၶေႃႈ၊
လေႃႉႁူမ်ႈသိူင်း၊
မိူင်းႁူမ်ႈလိၼ်၊
တိၼ်ႁူမ်ႈယၢင်ႈ၊
ဢၢင်ႈႁူမ်ႈႁွႆး၊
ပွႆးႁူမ်ႈတၢၼ်း၊
ဢၢၼ်းႁူမ်ႈတီႈ၊
ပီႈၼွင်ႉတႆး ႁၵ်ႉၵၼ်တႃႉ။

သိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈ | လိူၼ်တႆး

သိုပ်ႇဢၢၼ်ႇ »

ဢုတုၾႃႉၾူၼ်

luentai.info Tuesday, March 01, 2016 ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်

မိူင်းတႆးၼႆႉ မီး 3 ဢုတု - ၶၢဝ်းမႆႈ၊ ၶၢဝ်းၾူၼ် လႄႈ ၶၢဝ်းၵတ်း။ ၶၢဝ်းမႆႈ ယူႇၼႂ်းၽွင်းလိူၼ်မၢတ်ၶျ်ႉ ထိုင် လိူၼ်ၵျူၼ်ႊ။ လူမ်းမႆႈမီးၵႄႈ 70ံ လႄႈ 80ံ ၾရႅၼ်ႊႁၢႆႉ (F)။ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၸလွင်း ၼႂ်းမွၵ်ႇမႆႇၼႆႉ လူမ်းမႆႈထိုင်100ံ တေႃႇ 104ံ(F)။

ၶၢဝ်းၾူၼ်သမ်ႉ တႄႇလိူၼ်ၵျူၼ်ႊ လိူၼ်သႅပ်ႉထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊရ် ၼမ်ႉၾူၼ်တူၵ်း မီးၼႂ်းၵႄႈ 40 – 60 ၼိဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းၵတ်းတႄႉ တႄႇလိူၼ်ဢွၵ်ႇထူဝ်ႊၿိူဝ်ႊရ် ထိုင် လိူၼ်ၾႅပ်ႉပိဝ်ႊရီႊ လူမ်းမႆႉ တူၵ်းထိုင် 60ံ တေႃႇ 40ံ (F) တီႊၵရီႊ ၾရႅၼ်ႊႁၢႆႉ၊ ၼိူဝ်လွႆသုင်ၸိူဝ်းၼႆႉ လူမ်းၵတ်းတူၵ်းထိုင်တႂ်ႈ 30ံ (F)။

ဝဵင်းဢၼ်ယူႇၼိူဝ်လွႆလႄႈ ဝဵင်းဢၼ်မီးတီႈထုင်ႉပဵင်းၼႆႉ ၸမ်ၵၼ်ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ဢုတု ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ (မေႇမဵဝ်ႉ)၊ ၵလေႃး၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ တူၼ်ႈတီး (တွင်ႇၵျီး)၊ လွႆလႅမ်၊ လွႆမူၺ် (ၵဵင်းတုင်) ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵတ်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈသေ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ဝဵင်းမွၵ်ႇမႆႇ၊ ဝဵင်းလၢင်ၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ မႆႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းယဝ်ႉ။

လိူၼ်တႆး

02-03-2016

သိုပ်ႇဢၢၼ်ႇ »

ဝဵင်းလႄႈသဵၼ်ႈတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇ

luentai.info Tuesday, March 01, 2016 ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်

မိူင်းတႆးၼႆႉ ၸၵ်းၽႄပဵၼ်ဝႆႉ တွၼ်ႈလိၼ်ပွတ်းႁွင်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈ ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ဝဵင်းငဝ်ႈမိူင်း ပဵၼ်ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး (တွင်ႇၵျီး) ။ တႄႇတင်ႈပဵၼ်မႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ဢင်းၵိတ်းသျ်ၽွင်းငမ်း။ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီးယူႇ မွၵ်ႈ 300,000 (သၢမ်သႅၼ်) ၵေႃႉပၢႆပႆ(ၽွင်းပီ 1985)။ တူၼ်ႈတီးၼႆႉ မီးဝႆႉ ၼႂ်းတွၼ်ႈလိၼ်ပွတ်းၸၢၼ်း။

ပွတ်ႊႁွင်ႇသမ်ႉ ငဝ်ႈဝဵင်း ပဵၼ်လွႆယဵဝ်ႈ (လႃႈသဵဝ်ႈ)။ ႁူဝ်ၵူၼ်းတေမီးမွၵ်ႈ 200,000 (သွင်သႅၼ်) ပၢႆ (ၽွင်းပီ 1985)။

ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းသမ်ႉ ငဝ်ႈဝဵင်းပဵၼ် ဝဵင်းၵဵင်းတုင်။ ႁူဝ်ၵူၼ်းတေမီးမွၵ်ႈ 200,000 ပၢႆပၢႆ (ၽွင်းပီ 1985)။ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လွႆယဵဝ်ႈ ၵဵင်းတုင် ၼႆႉ ပဵၼ်ငဝ်ႈဝဵင်း ပုၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉ။

ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ ဝဵင်းလူင် ဝဵင်းဢွၼ် ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းသဵင်ႈ မီး 50 ဝဵင်းပၢႆပၢႆ။ မီးဢိူင်ႇ 1,705 ဢိူင်ႇ။ ဝၢၼ်ႈတင်းသဵင်ႈ မီး 15,775 ဝၢၼ်ႈ (ၽွင်းပီ 1985)။

ဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ - (1) လွႆယဵဝ်ႈ၊ (2) ႁူဝ်ပၢင်ႇ (မေႇမဵဝ်ႉ)၊ (3) ၼွင်ၶဵဝ်၊ (4) ၵျွၵ်ႉမႄး၊ (5) ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ (6) သီႇပေႃႉ၊ (7) ၼမ်ႉလၼ်ႈ၊ (8) ၵေးသီး၊ (9) မိူင်းမိတ်ႈ၊ (10) မိူင်းၵုတ်ႈ၊ (11) ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ (12) သႅၼ်ဝီ၊ (13) မိူင်းယႆ၊ (14) တၢင်ႉယၢၼ်း၊ (15) မိူင်းပဵင်း၊ (16) မူႇၸႄႈ၊ (17) ၼမ်ႉၶမ်း၊ (18) ၼမ်ႉတူႈ၊ (19) ၵုၼ်လူင်၊ (20) ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ (21) ၵုင်းၵႅင်း၊ (22) မိူင်းတၢတ်ႇ။

ဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း - (1) တူၼ်ႈတီး (တွင်ႇၵျီး)၊ (2) ႁူဝ်ပူင်း၊ (3) ယွင်ႁူၺ်ႈ၊ (4) သီႇသႅင်ႇ၊ (5) ၵလေႃး၊ (6) ဢွင်ႇပၢၼ်း၊ (7) ပၢင်းတရႃႉ၊ (8) ယႂႃႇငၢၼ်ႇ၊ (9) လွၵ်ႈၸွၵ်ႇ၊ (10) ပၢင်လွင်း၊ (11) ၾၢႆၶုၼ်ႇ၊ (12) လွႆလႅမ်၊ (13) ပၢင်လူင်၊ (14) လၢႆးၶႃႈ၊ (15) ၼမ်ႉၸၢင်၊ (16) ၵုၼ်ႁဵင် (ၵုၼ်ႁိင်း)၊ (17) မိူင်းၼၢႆး၊ (18) လၢင်းၶိူဝ်း၊ (19) မွၵ်ႇမႆႆႇ၊ (20) မိူင်းပၼ်ႇ၊ (21) ၵေးသီး၊ (22) မိူင်းၵိုင်၊ (23) မိူင်းသူႈ၊ (24) ပူၺ်းလႃႉ၊ (25) သႃမိူင်းၶမ်း၊ (26) မိူင်းပွၼ်၊ (27) မိူင်းပၢႆး၊ (28) သူၺ်ႇၺွင်ႇ၊ (29) ႁၢႆးဝူဝ်း၊ (30) ဝၢၼ်ႈယဵၼ်ႇ-ၼွင်မွၼ်၊ (31) ၸၢမ်ၵႃး။

ဝဵင်း ၼႂ်းမိူ်င်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ - (1) ၵဵင်းတုင်၊ (2) မိူင်းပဵင်း၊ (3) မိူင်းယၢင်း၊ (4) မိူင်းၶၢၵ်ႇ၊ (5) မိူင်းတူၼ်၊ (6) မိူင်းသၢတ်ႇ၊ (7) တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ (8) မိူင်းယွင်း၊ (9) မိူင်းၽျၢၵ်ႈ။

သဵၼ်ႈတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆး မီး 3 သၢႆ။

1. သဵၼ်ႈတၢင်းႁိူဝ်းဝိၼ်။ ၼႂ်းမိူင်းတႆး မီးၶူင်ႇႁိူဝ်းဝိၼ် 7 တီႈ။

(1) ႁၢႆးဝူဝ်း၊ (2) ၼမ်ႉၸၢင်၊ (3) ၵဵင်းတုင်၊ (4) မိူင်းသၢတ်ႇ၊ (5) တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ (6) မိူင်းမိတ်ႈ လႄႈ (7) လွႆယဵဝ်ႈ (လႃႈသဵဝ်ႈ)။

2. သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉၾႆး။ တၢင်းပွတ်းႁွင်ႇ - လုၵ်ႉဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ၽႅဝ်လွွႆယဵဝ်ႈ။ တၢင်းပွတ်းၸၢၼ်း လုၵ်ႉတႃႇၸီႇ ၵႂႃႇ ဝဵင်းသူၺ်ႇၺွင်ႇ မီး 2 သဵၼ်ႈ။ [ယၢမ်းလဵဝ် လုၵ်ႉသူၺ်ႇၺွင်ႇ ထိုင် တူၼ်ႈတီး၊ လုၵ်ႉၼမ်ႉၸၢင် -မိူင်းၼၢႆး၊ လုၵ်ႉဢွင်ႇပၢၼ်း - ပၢင်လွင်း -လွႆၵေႃႇ။

3. သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉ/ၵႃး။ ပွတ်းႁွင်ႇ - လုၵ်ႉဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ၽႅဝ်ၼမ်ႉၶမ်း မူႇၸႄႊ၊ လုၵ်ႉသႅၼ်ဝီ ထိုင် ၵုၼ်လူင် -ႁူဝ်ပၢင်ႇ။ ပွတ်းၸၢၼ်း - လုၵ်ႉတႃႇၸီႇ ၽႅဝ် ၵဵင်းတုင် တႃႈၶီႈလဵၵ်း။ ပွတ်းၵၢင် - လုၵ်ႉသီႇပေႃႉ ထိုင် လွႆလႅမ်။ သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉ/ၵႃး မီး 3 သဵၼ်ႈသေ မီးတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ် ၵႂႃႇလႆႈထိုင်ၵူႈဝဵင်း။

ၶူင်ႇႁိူဝ်းဝိၼ်၊ သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉၾႆး၊ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႃး တင်းသဵင်ႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် မီးဝႆႉၸဵမ်ပၢၼ်ဢိင်းၵလဵတ်ႈသျ်။ ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈထႅင်ႈမႂ်ႇမႂ်ႇ ဝၢႆးသိုၵ်းလူင်လုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈ 2 ၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးမီးၼမ်သင်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းမၢင်တီႈၼႆႉ လုလႅဝ်ဝႆႉသေ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉၶၢဝ်းၾူၼ်ၵေႃႈ ၵႂႃႇမႃးပႆယၢပ်ႇယူႇတႄႉတႄႉ။

ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၶူဝ်လူင်ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ မီး 3 တီႈ။ (1) ၶူဝ်ၵိုတ်ႈ - မီးၵႄႈၵၢင် ၼွင်ၶဵဝ် ၵျွၵ်ႉမႄး (ပဵၼ်ၶူဝ်တၢင်းလူတ်ႉၾႆး)၊ (2) ၶူဝ်တႃႈၵေႃႈ ၶၢမ်ႈ ၼမ်ႉၶူင်း - မီးၵႄႈၵၢင်ၵုၼ်ႁဵင် (ၵုၼ်ႁိင်း) - မိူင်းပဵင်း (ပဵၼ်ၶူဝ်တၢင်းလူတ်ႉ/ၵႃး)။ (3) ၶူဝ်ၵုၼ်လူင် ၶၢမ်ႈၼမ်ႉၶူင်း - မီးၵႄႈၵၢင် ၵုၼ်လူင် ႁူဝ်ပၢင်ႇ (ပဵၼ်ၶူဝ်းတၢင်းလူတ်ႉ/ၵႃး)။

သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉ/ၵႃး ဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ၼမ်ႉၶမ်း မူႇၸႄႊ ၼႆႉ ၵပ်းသိုပ်ႇၶဝ်ႈလႆႈထိုင် ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ။ သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉ/ၵႃး တႃႇၸီႇ ၵဵင်းတုင် တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႈ ၵပ်းသိုပ်ႇၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းမိူင်းထႆး ဝဵင်းၵဵင်းႁၢႆး ၵဵင်းမႆႇ။

မိူင်းတႆးၼႆႉ လိူဝ်သေၵႃႉၶၢႆၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ တင်း မိူင်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ - တၢင်းမိူင်းၶႄႇ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းလၢဝ်းၵေႃႈ ၵႃႉၶၢႆ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ် လႆႈတင်းၼမ်။

လိူၼ်တႆး

02-03-2016

သိုပ်ႇဢၢၼ်ႇ »

ၼႃႈလိၼ်လႄႈၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ

luentai.info Tuesday, March 01, 2016 ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်

ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ မီးလွႆသုင်ထိူၼ်ႇလိုၵ်ႉ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉႁွင်ႈ ၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇၼမ်၊ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ႁၢင်ႈလီ မိူင်း ၼိုင်ႈ၊ ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ပဵၼ်ထုင်ႉလိုမ်လွႆသုင်၊ သုင်လိူဝ်ၼမ်ႉပၢင်လၢႆႇ 5-6000 ထတ်း။ ၸိၵ်းလွႆသုင်လိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လွႆလဵင်း ၼႂ်းမိူင်ယႆ ဢၼ်တၢင်းသုင်မီး 8,777 ထတ်း၊ လွႆၸွင်ႈ ၼႂ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ၊ လွႆပၢင်ၼွင် ၼႂ်းမိူင်းၵဵင်းတုင်၊ လွႆၸၢင်ႉ ၼႂ်းမိူင်းၵိုင် ၸိူဝ်းၼႆႉ သုင် 8,000 ထတ်းပၢႆလွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ လွႆႁူၼ်း ၼႂ်းပၢင်းတရႃႉ သုင် 7,678 ထတ်း၊ လွႆမေႃး၊ လွႆမွင် ၼႂ်းၵႄႈ ၼမ်ႉ တမ်ႇၽၢၵ်ႇ လႄႈ ၼမ်ႉပွၼ် လွႆမူး ၼႂ်းမိူင်းမႂ်ႇ (သဝ်ႁိၼ်သဝ်ၾႃႉ) ၸိူဝ်းၼႆႉ သုင် 7-8,000 ထတ်း။ လွႆမႃႉ ၼႂ်းၵလေႃးၵေႃႈ သုင် 5,000 ထတ်းပၢႆ။

ၼႂ်းမိူင်းတႆးမီး ၼမ်ႉမႄႈဢွမ်ႇမႄႈလူင်တင်းၼမ်၊ လႆလူင်းၸွမ်းၵႄႈလွႆလႄႈၾင်ႇၼမ်ႉၸႅဝ်ႈ။ ၼမ်ႉၶူင်းတတ်းၽႃႇၽႅၼ်ႇ လိၼ်မိူင်းတႆး လူင်းပဵၼ်သွင်ပွတ်း၊ ပွတ်းဢွၵ်ႇလႄႈပွတ်းတူၵ်း။ ႁူဝ်ၼမ်ႉၶူင်း မီးတၢင်းသၼ်လွႆထိပႅတ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇသေ လုၵ်ႉတၢင်းႁွင်ႇလႆလူင်းတၢင်းၸၢၼ်း လတ်ႈၶဝ်ႈၼႂ်းၵူင်မိူင်းတႆးလႄႈ ႁွင်ႉဝႃႈၼမ်ႉၶူင်း။ ၸွမ်းၾင်ႇသွင်ၶၢင်ႈ လွႆသုင် 6-7,000 ထတ်း၊ ၾင်ႇၼမ်ႉလိုၵ်ႉၸၼ်း၊ ၼမ်ႉၸႅဝ်ႈၵတ်းၸီႈ မီးတၢတ်ႇသုင်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ယင်းလတ်းၽႃႇၶဝ်ႈ မိူင်းယၢင်းလႅင်၊ မိူင်းယၢင်း လႄႈ မိူင်းမွၼ်း သေ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၵူတ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ မုၵ်ႉတမ (The Gulf of Martaban) တီႈဝဵင်း မေႃႇလမႅင်ႇ (Moulmein)။ ၽၢၵ်ႇတၢင်းတူၵ်း မီးၼမ်ႉတီး၊ ၼမ်ႉၼိမ်း၊ ၼမ်ႉပၢင်၊ ၼမ်ႉတဵင်း၊ ၼမ်ႉပွၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉၶူင်း။ ၼမ်ႉပၢင်လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉၶူင်းၾၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းၵုၼ်ႁိင်း၊ ၵွပ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းၼမ်ႉပၢင်မီးၵုၼ်ၼမ်။ ၽၢၵ်ႇတၢင်း ဢွၵ်ႇ မီးၼမ်ႉမႃႉ၊ ၼမ်ႉၼၢင်း၊ ၼမ်ႉၶႃ၊ ၼမ်ႉသိမ်၊ ၼမ်ႉႁၢင်၊ ၼမ်ႉၵျွတ်ႈ၊ ၼမ်ႉထႃး၊ ၼမ်ႉမႄႈၵုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆၶဝ်ႈ ၼႂ်းၼမ်ႉၶူင်း။

ၼမ်ႉၶွင်သမ်ႉ တတ်းၶႅၼ်ႈလႅၼ်လိၼ်မိူင်းတႆး လႄႈ မိူင်လၢဝ်း တၢင်းယၢဝ်းမီးမွၵ်ႈ 120 လၵ်းပၢႆ၊ လုၵ်ႉပွတ်းသၼ် လွႆထိပႅတ်ႉ လႆလူင်းမႃးၸွမ်းၼမ်ႉၶူင်း လတ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇမိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းၵမ်ႊၿူႊၶျႃႊ လႄႈ မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်းသေ လႆၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းၵူတ်ႉပၢင်လၢႆႇထႆး။ ၼမ်ႉလမ်း - ၼမ်ႉလူၺ် ဢၼ်မီႁိမ်းဝဵင်းမိူင်းလူၺ် မိူင်းယၢင်း ၼႂ်းၵဵင်းတုင် ၼမ်ႉပင်းလႄႈ ၼမ်ႉၵူၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉၶွင်။

ၼမ်ႉမၢဝ်း၊ ၼမ်ႉတူႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ မီးၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇသေ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၼမ်ႉၵဵဝ်။ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢတ်းသမ်ႉ မီးမႄႈၼမ်ႉဢၼ်ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉၸေႃႇၵျီႇ၊ ၼမ်ႉလင်း၊ ၼမ်ႉတမ်ႇၽၢၵ်ႇ လႄႈၼမ်ႉၽီလူူး။

ၼမ်ႉမႄႈဢွၼ်ႇမႄႈလူင် လႆလတ်းႁူၺ်ႈလတ်းလွႆ လႄႈ ၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇၵေႃ ႈမီးတင်းၼမ်၊ ဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ပဵၼ်ၼမ်ႉ တူၵ်းတၢတ်ႇၸူင်ဢၢင်၊ (ၼမ်ႉတဵင်း) ဢၼ်မီးၼႂ်းၵဵင်းတွင်း ႁိမ်းမိူင်းၼၢႆး၊ ထတ်းလူင်းမႃး ထီႉသွင် ပဵၼ်ၼမ်ႉ တူၵ်းတၢတ်ႇ ဢူမ်ပူႈ (ၼမ်ႉပၢင်) ဢၼ်မီႁိမ်းဝဵင်းမိူင်းသူႈ။ ၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇၼမ်ႉယၢဝ် တီႈဝၢၼ်ႈသၢင်း ႁိမ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉၵေႃႈ တၢင်းသုင်မီး 1,500 - 2000 ထတ်း လႄႈ ဢဝ်ႁဵတ်းႁႅင်းၼမ်ႉၾႆးၾႃႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉတူႈတင်းႁူင်းၵၢၼ်ႁႄႈ မေႃႇပၢင်ယုင်းၼမ်ႉတူႈ။ ႁိမ်းဝဵင်းမိူင်းပွၼ်သမ်ႉ မီးၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇ 3 တီႈ၊ ႁိမ်းဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ မီးၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇ ၼမ်ႉၸေႃႇၵျီႇ၊ ႁိမ်းဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ မီးၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇဢွၼ်ႇ 2 တီႈ၊ ၸွမ်းသၢႆၼမ်ႉပၢင်သမ်ႉ လိူဝ်သေၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇ ဢူမ်ပူႈယဝ်ႉ ယင်းမီးၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇထႅင်ႈတင်းၼမ်။ သၢႆၼမ်ႉၶူင်းၵေႃႈ မီးၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇ (မီးတၢင်ႉ မီးသွႆ မီးၵႅင်ႇ) ၼမ်။

ၼႂ်းမိူင်းတႆး မီးၼွင်ဢွၼ်ႇၼွင်လူင် တင်းၼမ်။ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ (ဢၢင်းလေး) ၼႆႉ ၵႂၢင်ႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈသေ မီးဝၢၼ်ႈၵူၼ်း ယူႇၼမ် လႄႈ မီးၵုၼ်ၽူး ဢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႆႈၼမ်။

ၼမ်ႉဢွၵ်ႇႁူး (ၼမ်ႉဝွတ်း၊ ၼမ်ႉပုၼ်း) ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁိမ်းႁွမ်း ဢဝ်ယိပ်းတိုဝ်းလႆႈတင်းပီ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၼမ်ႉႁူးႁူဝ်ပူင်း၊ ၼမ်ႉႁူးမေႃႇသၢႆး၊ ၼမ်ႉႁူးပထူး (လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ)၊ ၼမ်ႉႁူးတူၼ်ႈတီး (တွင်ႇၵျီး) ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ။

ၼမ်ႉပုင်ႇၼမ်ႉမႆႈၵေႃႈ မီးလၢႆတီႈ၊ ၼမ်ႉပုင်ႇသီႇပေႃႉ၊ ၼမ်ႉပုင်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၼမ်ႉပုင်ႇသႅၼ်ဝီ၊ ၼမ်ႉပုင်ႇလၢင်းၶိူဝ်း၊ ၼမ်ႉပုင်ႇ ၵဵင်းတုင်၊ ၼမ်ႉပုင်ႇၶွင်ႇတႅင်ႇ (ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ) ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇသေ ပဵၼ်တီႈၵူၼ်းမိူင်းမႃးလိုဝ်ႈသဝ်း ဢႅဝ်ႇတွင်ႈတဵဝ်း ဢၢပ်ႇၼမ်ႉပုင်ႇၼမ်ႉမႆႈ။

ၼိူဝ်ႉလိၼ်ၾုၼ်ႇငႂ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်လိၼ်ၽုၺ်ႈ လိၼ်ၶၢၼ် (လိၼ်လႅ်င် / လမ် / မူၼ်ႇ) သေ ပွတ်းတႂ်ႈလိၼ် သမ်ႉ မီးမၢၵ်ႇႁိၼ်ဢႃယုၵႄႇထူၼ်ႈ တင်းၼမ်။ ၵွပ်ႈၼႆ တႂ်ႈလိၼ်မိူင်းတႆးၼႆႉ ဢွၵ်ႇႁႄႈလၢႆပိူင်လၢႆသႅၼ်း တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။

လိူၼ်တႆး

02-03-2016

သိုပ်ႇဢၢၼ်ႇ »

ထိူၼ်ႇပႃႇမႆႉမိူင်းတႆး

luentai.info Tuesday, March 01, 2016 ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်

ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸွမ်းလွႆသုင် 4,000 ထတ်းပၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးထိူၼ်ႇပႃႇ မႆႉပႅၵ်ႇ၊ မႆႉၵူင်ၵူႈသႅၼ်း၊ တီႈတႅမ်ႈတီႈမႆႈသမ်ႉ မီးထိူၼ်ႇ ပႃႇ မႆႉသၵ်း မႆႉတိုင်း မႆႉပဝ်း။ တီႈပၢင်ႇတီႈပဵင်းၸွမ်းထုင်ႉၶူင်ႈၼႅမ်း မၢင်တီႈ မီးပၢင်ႇယိူဝ်ႈယႃႈ။

မႆႉဢွၵ်ႇမိူင်းတႆးဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈသဵင် ပဵၼ်မႆႉသၵ်း၊ မႆႉပႅၵ်ႇ၊ မႆႉတိုင်း၊ မႆႉပဝ်း၊ မႆႉငႄႉ၊ မႆႉတီးတွၵ်ႈ၊ မႆႉၸလၢၼ်း၊ မႆႉမၢၵ်ႈပိၼ်းၽူႈ (သၼၢပ်ႈၶႃး)၊ မႆႉႁွမ်ၵူႈသႅၼ်း။ ထိူၼ်ႇဢၼ်ဢွၵ်ႇမႆႉလီၼႆႉ မီးယူႇ 42,210 လွၵ်းၶႂႆႇလၵ်းပၼ်ႇမူၼ်း။

မိူင်းမိတ်ႈ၊ တူင်ႇလၢဝ်း၊ ပၢင်ႇၵေႇတု၊ သီႇပေႃႉ၊ ၼမ်ႉလၼ်ႈ၊ မိူင်းၵိုင်၊ မွၵ်ႇမႆႇ၊ လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ၊ မိူင်းပၼ်၊ မိူင်းၼၢႆး၊ ၵဵင်းတွင်း၊ ၵဵင်းၶမ်း၊ မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်းသၢတ်ႇ၊ ပႃႇလႅဝ်း၊ ၵဵင်းလၢပ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ မႆႉသၵ်းဢွၵ်ႇၼမ်။

မၢၵ်ႇ မွၵ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆး ဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈၵတ်း တီႈမႆႈ တင်းသွင်တီႈၵေႃႈ ဢွၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးတင်းၼမ်။ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇ ၸွမ်းထိူၼ်ႇပႃႇမႆႉ - မိူၼ်ၼင်ႇ ႁၵ်ႉ၊ သၵ်းၸေး၊ ၼမ်ႉၽိုင်ႈ၊ ၶီႈၸိုင်း၊ဝၢၵ်ႇ၊ မွၵ်ႇၶမ်း၊ မႆႉႁွမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ ဢွၵ်ႇၼမ်ယဝ်ႉ။

လိူၼ်တႆး

01-03-2016

သိုပ်ႇဢၢၼ်ႇ »

ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းလိၼ်တႆး

luentai.info Tuesday, March 01, 2016 ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်

ၼိူဝ်ႉလိၼ်မိူင်းတႆးၼႆႉ ပဵၼ်လိၼ်ၶၢၼ်ၼမ် လႄႈ တႂ်ႈလိၼ်ပဵၼ်ၼိူဝ်ႉႁိၼ်ၵႄႇထူၼ်ႈ၊ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်း မိူင်းတႆးၼႆႉ မီး - (1) ငိုၼ်း SILVER (2) ၸိုၼ်း LEAD (3) ၶမ်း GOLD (4) တွင်းလႅင် COPPER (5) လဵၵ်း IRON (6) ဝူႊၾရမ်ႊ WOLFRAM (7) ႁဵၵ်ႇ TIN (8) တင်ႊသထဵၼ်ႊ TUNGSTEN (9) မင်ႊၵၼီႊသ် MANGANESE (10) ၼိၶိုဝ်ႊလ် NIKLE (11) ထၢၼ်ႇၾႆးငိူၵ်ႈ COAL (12) ဢႅၼ်ႊထီႊမူဝ်ႊၼီႊ ANTIMONY (13) သၢႆးႁဵင်း MICA (14) သႅင် ၵူႈသႅၼ်း (15) ႁိၼ်ၶၢဝ် ႁိၼ်လၢႆး MARBLE (16) သွတ်ႈ ZING (17) ၶၢင် ALLUMINIUM ။

မေႃႇႁႄႈဢၼ်ၶုတ်းယူႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် -

1. မေႃႇပၢင်ယူင်း (ၼမ်ႉတူႈ) - ဢွၵ်ႇႁဵၵ်ႇ၊ ၸိုၼ်း၊ ငိုၼ်း၊ ၼိၶိုဝ်ႊလ်၊ တွင်းလႅင်၊ ဢႅၼ်ႊထီႊမူဝ်ႊၼီႊ။ မေႃႇပၢင်ယုင်းသမ်ႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ 14 ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီၼၼ်ႉ ၶႄႇၶဝ်မႃးႁႃၶုတ်းဢဝ်ႁႄႈ။ ထိုင်းမႃးပီ 1891 ဢိင်းၵလဵတ်ႈသျ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ မႃးသိုပ်ႇၶုတ်းထႅင်ႈ၊ ပီ 1909 ၸင်ႇတင်ႈပဵၼ်မႃး ၶေႃႊပူဝ်ႊရေႊသျိၼ်ႊလီးမိတႅတ်ႉ (BURMA CORPORATION LIMITED) ။ ဝၢႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လႆႈၵွၼ်းၶေႃယဝ်ႉ ပီ 1952 လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လႄႈ ၶွမ်ႊပၼီႊဢုပ်ႇၵၼ်သေ တင်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ငၢၼ်း ႁူမ်ႈၽၢၵ်ႈၵၼ် ယဝ်ႉ ၶိုၼ်းမႄးတင်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ - “ၿိူဝ်ႊမႃႊၶေႃႊပူဝ်ႊရေႊသျိၼ်ႊ” 1951 လီႊမိတႅတ်ႉ” ။ 1965 ဝၢႆးၸုမ်းသိုၵ်း ႁုပ်ႈယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇၵေႃႈ ႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်ၵႂႃႇပႃးပႅတ်ႈယဝ်ႉ။

2. မေႃႇႁႄႈ ရတၼႃႇတဵင်ႇၵီႇ (ၼႂ်းၵျွၵ်ႉမႄး) ဢွၵ်ႇၸိုၼ်း၊ ငိုၼ်း၊ ႁဵၵ်ႇ၊ ၼိၶိူဝ်ႊလ်။

3. မေႃႇႁႄႈမေႃႇသၢႆး (ဝဵင်းမေႃႇသၢႆး မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း) ဢွၵ်ႇၸိုၼ်း၊ ႁိၼ်ပရႆႊတီႊ။

4. မေႃႇႁႄႈၵလေႃး ဢွၵ်ႇႁိၼ်တူဝ်ႊလမၢႆႊ ႁိၼ်ပရႆႊတီႊ၊ ႁိၼ်ၾလေႃႊရႆႉ။

5. မေႃႇႁႄႈလွႆမႃႉ (ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်ႇ) ဢွၵ်ႇၸိုၼ်း၊ ဝူႊၾရမ်ႊ။

6. မေႃႇႁႄႈႁိၼ်ၶၢဝ် မွၵ်ႇမႆႇ ဢွၵ်ႇႁိၼ်ၶၢဝ်။

7. မေႃႇထၢၼ်ႇၾႆးငိူၵ်ႈ ၼမ်ႉမႃႉ (ႁိမ်းၼမ်ႉပွင်ႈ) ဢွၵ်ႇထၢတ်ႇၾႆးငိူၵ်ႈသႅၼ်းၵၢင်။

လိူဝ်သေၼႆႉ တီႈမေႃႇႁႄႈလွႆၵိူၼ်ႇ ဢၼ်မီးတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းမိူင်းပွၼ်ၵေႃႈ ဢွၵ်ႇႁဵၵ်ႇ၊ မေႃႇႁႄႈပၢင်ပႅၵ်ႇ တီႈႁိမ်းတူၼ်ႈတီး (တွင်ႇၵျီး) ၼႆႉ သွၵ်ႈႁႃႁၼ်မိူဝ်ႈ 1963 ဝႃႈ - လဵၵ်း လႄႈ ဝူႊၾရမ်ႊ တေဢွၵ်ႇယူႇ 63 လၢၼ်ႉတၼ်ႊၼႆယဝ်ႉ။ လဵၵ်းၼႆႉ တီႈမိူင်းယႆ၊ ၵဵင်းတုင်၊ မွၵ်ႇမႆႇ၊ ၵဵင်းၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢွၵ်ႇၼမ်။

ငိုၼ်းသမ်ႉ လိူဝ်သေမေႃႇပၢင်ယုင်း၊ ရတၼႃႇတဵင်ႇၵီႇ၊ မေႃႇသၢႆးယဝ်ႉ ပွတ်းတၢင်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၼႂ်းလိၼ်ၸႄႈမိူင်းဝႃႉၵေႃႈ ဢွၵ်ႇၼမ်၊ ၸွမ်လႅၼ်လိၼ်မိူင်းတႆး ၼႂ်းမွၵ်ႇမႆႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။

တွင်းလႅင် - ဢၼ်ပႃးၶမ်းဢိတ်းဢီႈၵေႃႈ ဢွၵ်ႇတီႈႁၢႆးဝူဝ်း၊ ၸၢမ်ၵႃး၊ လၢင်းၶိူဝ်း။

ၶမ်း - ပွတ်းၼႃႈလိၼ်မိူင်းဝႃႈၵေႃႈဢွၵ်ႇ၊ ၸွမ်းၼမ်ႉၶူင်းၵေႃႈ ၶိုင်လႆႈၶမ်းယူႇ။

ၼိၶိုဝ်ႊလ် - (ၼမ်ႉမၼ်းလႅင်း) ၼႆႉ ဢွၵ်ႇဢွၵ်ႇပွတ်းမေႃႇသၢႆး။

ဢႅၼ်ႊထီႊမူဝ်ႊၼီႊ - ၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢွၵ်ႇၵူႈတီႈ၊ သၢႆးႁဵင်းၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ႇဢွၵ်ႇၵူႈတီႈ၊ မႅၵ်ႊၵၼီႊသ် ဢွၵ်ႇပွတ်းႁူဝ်ပူင်း။ ထၢၼ်ႇၾႆးငိူၵ်ႈသမ်ႉ ဢွၵ်ႇလွႆယဵဝ်ႈ၊ သီႇပေႃႉ၊ ၼမ်ႉမႃႉၼမ်ႉပွင်ႈ၊ တူၼ်ႈတီး မိူင်းတူၼ် ပုင်ႇပႃႇၶႅမ် လႄႈ သၼ်လွႆပလွင်ႈ ဢၼ်မီးတၢင်းလူတ်ႉၾႆးၵလေႃး - တႃႇၸီႇ။

သႅင်ၵူႈသႅၼ်း ဢွၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းၵုတ်ႈ၊ မိူင်းမိတ်ႈ လႄႈ မိူင်းသူႈၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼိူင်းတႆးၼႆႉ တီႈဢၼ်ဢွၵ်ႇႁႄႈ ဢၼ်ပႆႇႁႃ ႁၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉၵိုတ်းယူႇတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။

လိူၼ်တႆး

01-03-2016

သိုပ်ႇဢၢၼ်ႇ »

တၢင်းၵႂၢင်ႈလႄႈတီႈတင်ႈမိူင်းတႆး

luentai.info Tuesday, March 01, 2016 ၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်

မိူင်းတႆး (SHAN STATE) ၼႆႉ တၢင်းၵႂၢင်ႈမီး 62ႇ500 လၵ်းပၢႆ ပၼ်ႇမူၼ်း။ (တၢင်းၵႂၢင်ႈဢၼ်ၼႆႉပႆႇၼပ်ႉသွၼ်ႇပႃး ၽႅၼ်ႇလိၼ်မိူင်းၸဝ်ႈၾႃႉတႆးတင်းသဵင်ႈ။ ၽႅၼ်ႇလိၼ်မိူင်းတႆးယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ မီးၼႂ်းၵႄႈ သဵၼ်ႈလတ််ႊတီႇတုတ်ႉ ပွတ်းႁွင်ႇမၢႆ 19 ၻီႊၷရီႊ 20 မီႊလီႊမီႊတိူဝ်ႊ လႄႈ 24 ၻီႊၷရီႊ 9 မီႊလီႊမီႊတိူဝ်ႊ။ မီးၼႂ်းၵႄႈသဵၼ်ႈ လွင်ႊ ၵျီႊတုတ်ႉ ပွတ်းဢွၵ်ႇမၢႆ 96 ၻီႊၷရီႊ 13 မဵတ်ႉလႄႈ 101 ၻီႊၷရီႊ 9 မီႊလီႊမီႊတိူဝ်ႊ။ တၢင်းႁွင်ႇ မီးမိူင်းၶၢင်၊ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ မီးမိူင်းၶႄႇ (ထုင်ႉမိူင်းယုၼ်ၼၢၼ်)၊ တၢင်းဢွၵ်ႇ မီးမိူင်းလၢဝ်း၊ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ မီးမိူင်းထႆး၊ တၢင်းၸၢၼ်းမီး ယၢင်းလႅင် (မိူင်းၵယႃး) တၢင်းတူၵ်း မီးတိူင်းမၼ်းတလေး လႄႈ တိူင်းၸၵႅင်း (ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ)။

လိူၼ်တႆး

01-03-2016

သိုပ်ႇဢၢၼ်ႇ »

ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း

luentai.info Tuesday, March 01, 2016 ၸဝ်ႈၾႃႉတႆး

100-ပီႊၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်းၽူႈႁတ်းငၢၼ်မိူင်းသႅၼ်ဝီ

[100^thAnniversary of Warior Khun Sang of Hsen-wi (1914-2014)]

ႁူဝ်တီးမၼ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းလႄႈ ၵၢပ်ႈပၢၼ်

သႅၼ်ဝီလႄႈ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်းၼႆႉ ၵွပ်ႈသႅၼ်ဝီ မီးမႃဢွၼ်တၢင်းလႄႈ ၶႃႈႁဝ်းယွၼ်းလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈ သႅၼ်ဝီဢွၼ်တၢင်း ဢိတ်းၼိုင်ႈ (ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈပိုၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းလူင် လဵပ်ႈႁဵၼ်းပိုၼ်းၵမ်ႈၼမ် ႁူႉၵၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈယႃႇ ၽိတ်းႁိုဝ်ထုၵ်ႇၼၼ်ႉ ဢဝ်ဝႆႉပဵၼ်ၸိူင်းထတ်းမၼ်းႁႄ)။

ၼႂ်းပိုၼ်းတႆးႁဝ်းတေၼႄဝႆႉ ၸိုဝ်ႈမိူင်းဢၼ်ပဵၼ်ဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈယႂ်ႇယႂ်ႇ ပဵၼ်လၢၼ်ႉ၊ ပဵၼ်သႅၼ်၊ ပဵၼ်ပၼ်း၊ ပဵၼ်ၸႄႈ လႄႈ ပဵၼ်ၵဵင်းၸိူင်ႉၼင်ႇ

1. လၢၼ်ႉၸဝ်ႈ (ၼွင်သႄလႄႈတႃႈလီၼႂ်းယုၼ်ၼၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-649)

2. လၢၼ်ႉၼႃး (ၵဵင်းသႅၼ်၊ၵဵင်းႁၢႆး၊ၵဵင်းမႆႇမိူင်းၵဝ်ႇယူၼ်းၼႂ်းမိူင်းထႆးယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈ-1296)

3. လၢၼ်ႉၸၢင်ႉ (မိူင်းလၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1353)

4. သႅၼ်ၾၢင် (မီးၼႂ်းမိူင်းမၢဝ်းၸႄႈမိူင်းတႆးတႂ်ႈၶူင်းယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-?)

5. သႅၼ်ၸႄႈ (ၼႂ်းမိူင်းမၢဝ်းၸႄႈမိူင်းတႆးတႂ်ႈၶူင်းယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-916)

6. သႅၼ်ဝီၾႃႉ (မိူင်းလိုဝ်ႉ 12-ပၢၼ်းၼႃးဢၼ်ပွင်ႇဝႃႈ 12-ႁဵင်တၢင်ၶဝ်ႈၸိူဝ်ႉ _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1160)

7. ၸႄႈၾၢင် (ၼႂ်းမိူင်းၶွၼ်ၸႄႈမိူင်းတႆးလႄႈၶၢင်တႂ်ႈၶူင်းယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-?)

8. ၸႄႈဢူ (ၼႂ်းမိူင်းမၢဝ်းၸႄႈမိူင်းတႆးတႂ်ႈၶူင်းယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-?)

9. ၸႄႈလၢၼ်ႉ (ၼႂ်းထုင်ႉမၢဝ်းၸႄႈမိူင်းတႆးယၢမ်းလဵဝ်_ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1311)

10.ၸႄႈလၢၼ်ႉ (ၼႂ်းထုင်ႉမၢဝ်းၸႄႈမိူင်းတႆးယၢမ်းလဵဝ်_ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1311)

11. ၸႄႈႁၢႆးလွႆ (ဝဵင်းၵဝ်ႇၸရၢႆးတေးဝူဝ်းၼႂ်းၸႄႈမိူင်းဢသ်ႉသမ်မိူင်းဢိၼ်ႊတီယိူဝ်းယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1228)

12. ၸႄႈၵႅင်ႇ (ဢၼ်ပဵၼ်ၸၵႅင်းတႅင်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1322)

13. ၵဵင်းဝီ (သႅၼ်ဝီပၢၼ်ႁူဝ်တီး _ ၸဝ်ႈလူင်တႆႇပူင်ႇတႄႇမိူဝ်ႈၶသ-957)

14. ၵဵင်းႁုင်ႈ (ဝဵင်းလူင်မိူင်းတႆး 12-ပၢၼ်းၼႃးၼႂ်းယုၼ်ၼၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1160)

15. ၵဵင်းတုင် (ဝဵင်းလူင်တႆးၶိုၼ် ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႂ်းၸႄႈမိူင်းတႆး _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1253)

16. ၵဵင်းသႅၼ် (ဝဵင်းလူင်ၵဝ်ႇတႆးယူၼ်းၼႂ်းမိူင်းထႆးယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈမႁႃႇသၶၢၸ်ႇ 1-ၼီႈ၊မွၵ်ႈပသ-621၊မႅၼ်ႈမွၵ်ႈၶသ 78-ၼီႈ) ဢဝ်ၸွမ်းပိုၼ်းယူၼ်းတႅမ်ႈဝႆႉ)

17. ၵဵင်းႁၢႆး (ဝဵင်းလူင်ၵဝ်ႇတႆးယူၼ်းပၢၼ်ထီႉ-2 မီးၼႂ်းမိူင်းထႆးယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1261)

18. ၵဵင်းမႆႇ (ဝဵင်းလူင်ၶွင်ဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈလၢၼ်ႉၼႃးမီးၼႂ်းမိူင်းထႆးယၢမ်းလဵဝ်_ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1296)

19. ၵဵင်းတွင်း (ဝဵင်းလူင်ၶွင်ဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈလၢၼ်ႉၸၢင်ႉမိူင်းလၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ် _ တင်ႈမိူဝ်ႈ 757) ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်မိူင်း/ ဝဵင်း/ ၸဵင်း ဢၼ်လိုဝ်းၸိုဝ်ႈမႃး ၼႂ်းပိုၼ်းလႄႈ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၽူႈႁတ်းႁၢၼ် ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ဢဝ်လိူတ်ႈၼိူဝ်ႉႁိူဝ်ႇၶႆးသေ ၵေႃႇတင်ႈမႃးၼၼ်ႉလွၼ်ႉလွၼ်ႉ။

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈထွႆႈၵႂၢမ်း သႅၼ်ဝီ (သႂႅၼ်ႊဝီႇ)

ၼႂ်းပိုၼ်းၶႄႇမၢင်ၽိုၼ်တႅမ်ႈဝႃႈ- သႅၼ်ဝီ ထွႆႈၵႂၢမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းၶႄႇႁေႃႈ၊ ဢၼ်မႃးတီႈထွႆႈၵႂၢမ်းၶႄႇဝႃႈ- သႂႅၼ်ႊဝီႇ၊ ဢၼ်မီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ- ၸဝ်ႈမိူင်းၽူႈတၢင်ၼႃႈ ဝွင်ႉႁေႃၶမ်းၶႄႇ ၼႆၵၼ်၊ ၼႄသၢၵ်ႈသေႇဝႃႈ- တၢင်းမိူင်းတႆးလိုဝ်ႉ 12-ပၢၼ်းၼႃး ၵေႃႈ လႇႈၸိုဝ်ႈမိူင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်ႁေႃၶမ်းၶႄႇတင်ႈပၼ် ဢၼ်မႃးတီႈၵၢမ်းၶႄႇႁေႃႈဝႃႈ သႂႅၼ်ႊဝီႇ မိူၼ်ၵၼ်၊ ၸၢဝ်းတႆးလိုဝ်ႉၶဝ် ယင်းႁွင်ႉဝႃႈ- မိူင်းသႅၼ်ဝီၾႃႉ ၼႆ တေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ၊ ပေႃးမႃးတူၺ်း ၸိုဝ်ႈမိူင်းသႅၼ်ၾၢင် သႅၼ်ၸႄႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းတႆး ပဵၼ်သၢၵ်ႈသေႇၸိုင် သႅၼ်ဝီ ၼႆႉ ပဵၼ်ထွႆႈၵႂၢမ်းတႆးၵွႆး၊ တေဢမ်ႇမႃးတီႈ သႂႅၼ်ႊဝီႇ ထွႆႈၵၢမ်းၵႂၢမ်းၶႄႇႁေႃႈၶဝ် (ၽူႈတႅမ်ႈ) ႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ၊ လွင်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ လီသိုပ်ႇၶူၼ်ႉႁႃၵၼ်ထႅင်ႈယူႇ။

ဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ၸွမ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈပိုၼ်းဝႃႈ တေလႆႈႁၼ်မီးလၢႆပၢၼ်ၼင်ႇၼႆ (1)သႅၼ်ဝီ ပၢၼ်ႁူဝ်တီးၼၼ်ႉ ႁွင်ႈထႅင်ႈၸိုဝ်ႈၼိုင်ႈဝႃႈ- ၵဵင်းသႅၼ်၊ ၵဵင်းဝီ(သႅၼ်ၸႄႈ ၵေႃႈဝႃႈ) ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းလူင်မိူင်းမၢဝ်း ပၢၼ်ႁႅၵ်ႈ ၶုၼ်တၢႆႇၶၢၼ်ႇတင်ႈ(မႃးၵိၼ်) မိူဝ်ႈၶသ-957၊ သႅၼ်ဝီပၢၼ်ထီႉ-2 (ၵဵင်းတူႈ ၵေႃႈႁွင်ႉ) ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၶမ်းၵၢႆႇၾႃႉ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1420၊ သႅၼ်ဝီပၢၼ်ထီႉ-3 ၸဝ်ႈလူင်ၶမ်းႁၢမ်ၾႃႉ တင်ႈမိူဝ်ႈၶသ-1594 လႄႈ သႅၼ်ဝီပၢၼ်ထီႉ-4 လႆႈၸႅၵ်ႇဢွၵ်ႇပဵၼ်သႅၼ်ဝီႁွင်ႇ လႄႈၸၢၼ်း/ ၼိူဝ်ႈလႄႈတႂ်ႈ မိူဝ်ႈၶသ-1881 ယွၼ်ႉၵၢၼ်မိူင်းဢူၼ်ႈယုပ်ႈ ပဵၼ်ၼႂ်းပၢၼ်ၸဝ်ႈလူင် သိူဝ်ၵေႃႇၾႃႉ (ၸဝ်ႈလူင်သိူဝ်ၸၢမ်ႇၾႃႉ ၵေႃႈဝႃႈ၊ ၶသ 1549-1887) လႄႈ ၸဝ်ႈၾႃႉၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း (1881-1887) ၼင်ႈႁေႃမႂ်ႇတႄႉပဵ် (1914 ၼ်ွၼ်းၽေး 1916)၊ မႃးထိုင်ပီႊ-2014 ၼႆႉ လႆႈမႃးယဝ်ႉ 100-ပီႊတဵမ်လႄႈ ႁဝ်းၶႃႈမႃးႁဵတ်းပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈၵုၼ်းမုၼ် ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈဢွၼ်ႁူသ်တိုၵ်းပႅတ်ႈ ဢၢမ်းၼၢၸ်ႈႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ ဝဵင်းမၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ ဢၼ်သုၼ်ႇငမ်းၼိူဝ်မိူင်းတႆးမႃး ပဵၼ်ပီႊယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉ။

ႁေႃၶမ်းသႅၼ်ဝီ ပၢၼ်ထီႉ-2 လႆႈတူၵ်းယူႇပႃႈတႂ်ႈႁေႃၶမ်းၶႄႇ (ၸဝ်ႈဝွင်ႉၶိူဝ်းႁိူၼ်းယူၼ်) ဢၼ်ၵၢႆၽၢၼ်ႇတႂ်ႈဢၢမ်းၼၢၸ်ႈ ႁေႃၶမ်းၼွင်သႄ (ၶိူဝႅးႁိူၼ်းတွၼ်ႇ) မိူဝ်ႈၶသ-1445 လႄႈ လႆႈတူၵ်းယူႇပႃႈတႂ်ႈ ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ (ၶိူဝ်းႁိူၼ်း ႁင်ႇသႃႇဝတီႇ) မိူဝ်ႈၶသ-1556 ယဝ်ႉလႆႈဢွၵ်ႇပူၼ်ႉ ဢၢၼ်းၼၢၸ်ႈႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ ဝဵင်းမၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ (ၶိူဝ်းႁိူၼ်းၵူင်းပွင်ႇ) မိူဝ်ႈၶသ-1881 ၼႂ်းပၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း (1881-1887)။

ၵူၼ်းမိူင်းထိုင် ၶုၼ်မိူင်း

ဢမ်ႇဝႃႈၶုၼ်မိူင်း ႁိုဝ် ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းလႂ် ပေႃးပဵ်ၵေႃႉဢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်ၵေႃႈ တင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း သုၵ်ႉယုင်ႈၼၼ်ႉ (ၵမ်ႉပႃႈၼမ်) ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶိူဝ်းၸဝ်ႈၶိူဝ်းၶုၼ်၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႆႇသႅင်ၽၼ်းၶမ်း။

ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထမ်းမလႃး လႆႈႁၼ်ၼႂ်းပိုၼ်းၼႄပဵၼ်သၢၵ်ႈသေႇဝႆႉ ၸိူင်ႉၼႆတင်းၼမ်။ ၸိူင်ႉၼင်ႇၶုၼ်ၶႄႇ ၶိူဝ်းႁိူၼ်းႁၼ်ႉ (Han Dynasty 876-884 BC)၊ ၶုၼ်ၶႄႇ ၶိူဝ်းႁိူၼ်းမိင် (Ming Dynasty 1911-1941 AD)၊ ၶုၼ်ၼပူဝ်ရိယၼ်ႊ (Naporean 1804-1814 AD) မိူင်းၾရ်ႊသဵသ်ႊ၊ ၶုၼ်ၸၼ်တၵုတ်ႉတ ၶိူဝ်းႁိူၼ်းမူဝ်းရိယ ဢၼ်ပဵၼ်ပူႇၶုၼ်ဢသူဝ်းၵ (Chantagupt 315-330 BC) မိူင်းပႃတလိပုတ်ႉ (မိူင်းဢိၼ်ႊတိယိူဝ်းယၢမ်းလဵဝ်)၊ ၶုၼ်ဢၼေႃႇရထႃႇ (Anurutha 1044-1077 AD) ၽူႈတင်ႈမိူင်းပူးၵမ်ႇ၊ ၶုၼ်မၢၼ်ႈဢူးဢွင်ႇၸေႇယ ၽူႈတင်ႈၶိူဝ်းႁိူၼ်းၵူင်းပွင်ႇ (Kone Paung Dynasty 1751-1706 AD) ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶိူဝ်းၸဝ်ႈၶိူဝ်းၶုၼ်သၵ်း ၵေႃႉယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူဝ်းယူဝ်းသေ ၶိုၼ်ႈမႃးပဵၼ်ၶုၼ်မိူင်း ၽူႈၵေႃႇတင်ႈၶိူဝ်းႁိူၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ လႄႈ လိုဝ်းၸိုဝ်ႈၵိုၵ်းမႃး ၼႂ်းပိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉၵၼ် ၵူႈၸဝ်ႈၸဝ်ႈ။

ၼႂ်းပိုၼ်းတႆးႁဝ်းၵေႃႈ လႆႈႁၼ်မီးလၢႆလၢႆၸဝ်ႈ ႁူမ်ႈတင်းၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း မိူင်းသႅၼ်ဝီ၊ ၸိူင်ႉၼင်ႇ- (1)ၸဝ်ႈသိုဝ်ႉၼူႇလေႃ ၽူႈၵေႃႇတင်ႈမိူင်းၼွင်သႄ (မိူင်းၼမ်ၸဝ်ႈ) မိူဝ်ႈၶသ 649 ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶိူဝ်းၸဝ်ႈၶိူဝ်းၶုၼ်၊ ပဵၼ်ၸဝ်းႁႆႈၸၢဝ်းၼႃးၵွႆးသေ ၶိုၼ်ႈမႃးပဵၼ် ၶုၼ်ၽူႈၵေႃႇတင်ႈမိူင်းၼွင်းသႄ (Nan Chou Dynasty)၊ (2)ၸဝ်ႈၸိူင်ႁၢၼ် ၽူႈၵေႃႇတင်ႈမိူင်းၸႄႈလိုဝ်ႉ (ဝဵင်းၵဵင်းႁုင်ႈ ၼႂ်းမိူင်း 12-ပၢၼ်းၼႃး မိူၼ်ၵၼ်) (3)ၶုၼ်တိုင်းၶမ်း ၽူႈၵေႃႇတင်ႈမိူင်းတိုင်းၶေႃ (မိူင်းမၢဝ်း - Mao Dynasty)) မိူဝ်ႈၶသ-764 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၶုၼ်ဢၢႆႈၸၢဝ်းႁႆႈ ၸၢဝ်းၼႃးၵွႆး) (4)တႆးသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ (ၸၢဝ်းဢၢႆႈသႅင်ၶၢႆႇ၊ ၸဝ်ႈယီႈသႅင်ၵမ်ႇ၊ ၸဝ်ႈသၢမ်သႅင်သႂ်) ဢၼ်ႁုပ်ႉယိုတ်းဢဝ်မိူင်းပူးၵမ်ႇ (မိူင်းၼွင်ၵၢဝ်)သေ ၵေႃႇတင်ႈမိူင်းဢႃႇဝ (Ava Dynasty) မိူဝ်ႈၶသ-1400 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶိူဝ်းၸဝ်ႈၶိူဝ်းၶုၼ် ပဵၼ်လုၵ်ႈၵူၼ်းၵႃႉမိူင်းယၢင်း (ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၶၢင်ယၢမ်းလဵဝ်) ဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸၢႆးသႅင်ၶမ်းပၼ်းၼၼ်ႉ ၵွႆးမိူၼ်ၵၼ်။

ၸင်ႇလၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ၽူႈၵေႃႇတင်ႈၶိူဝ်းႁိူၼ်းႁူဝ်ႁႅၵ်ႈ (ၵေႃႉဢွၼ်တၢင်းသုတ်း)ၼႆႉ ၵမ်ႉၼမ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသႃမၺ်းယူဝ်းယူဝ်းၵွႆး၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႆႇသႅင်ၽၼ်းၶမ်းၼႆၼၼ်ႉ ပိုၼ်းမိူင်းမီးပဵၼ်သၢၵ်ႈသေႇဝႆႉယူႇ။

ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵၢပ်ႈပၢၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈၼႂ်း 19-ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီႊ

မႃးၼႂ်းပၢၼ်သႅၼ်ဝီ ဢၼ်ပဵၼ်ပၢၼ်မိူင်းတႆးၵဝ်ႈႁႆးႁေႃ ၸမ်တေသုတ်းဝၢႆး (မွၵ်ႈၶသ 1700-1800)ၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်း မၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ ၸႂ်ႉဢၢမ်းၼၢၸ်ႈ ဢမ်ႇတြႃးသေ ၶႂ်ႈပူတ်းၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းသႅၼ်ဝီ တူၼ်လႂ်ပူတ်း၊ ၶႂ်ႈတင်ႈၽႂ်ၵေႃႈ ဢဝ်ၸႂ်ဝႃႈ၊ ပေႃးဢမ်ႇထုၵ်ႇၸႂ်ၵေႃႈ ႁွင်ႉဢဝ်ၵႂႃႇၶင်ဝႆႉ ဝႅင်းႁိူၼ်းတီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ ႁဵတ်းၼႆ။

ၽွင်းၼၼ်ႉၼႂ်းပိုၼ်းဝႃႈ ပဵၼ်ပၢၼ်ၸဝ်ႈလူင်သိူဝ်ၸၢမ်ႇၾႃႉ (ၶသ 1700-1800) ပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်ပဵၼ်ငဝ်ႈမိူင်းႁေႃၶမ်း 8-ၸဝ်ႈၾႃႉ မိူင်းတႆး၊ ၵွႆးၵေႃႈဢမ်ႇမီးဢၢမ်းၼၢၸ်ႈသင် ယူႇပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉႁုၼ်ႇ (ဢယုၵ်ႉပျႃႉမိၼ်း) ၵွႆးသေ လႆႈၵႃႈလႆႈဝႅၼ်ၸွမ်းၵွင်ႁေႃၶမ်း မၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ ယူႇႁဵတ်းၼၼ်။

ၽွင်းၼၼ်ႉၸင်ႇမီး ၶုၼ်ဢိူင်ႇ ၽူႈဢမ်ႇယွမ်းၼွမ်းၸူး ဢၢမ်းၼၢၸ်ႈဢမ်ႇတြႃးႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ ၶုၼ်သၢင်ႇႁၢႆႉလႄႈ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ၸူႉၸွမ်းၵူၼ်းတင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းသေ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဢၢမ်းၼၢၸ်ႈ ဢမ်ႇတြႃးၶွင်ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ မၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ။

ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ မၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ သမ်ႉၸႂ်ႉဢၢမ်းၼၢၸ်ႈမၼ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၾႃႉသႅၼ်ဝီ ၸဝ်ႈလူင်သိူဝ်ၸၢမ်ႇၾႃႉ ၼမ်းႁူဝ်သိုၵ်းၸဝ်ႈၾႃႉတႆး 8-မိူင်းသေ ၶိုၼ်းမႃးၵႂၢတ်ႇၽဵဝ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းသွင်ၶုၼ်သၢင်ႇၶဝ် ထိုင်မိူင်းသႅၼ်ဝီ၊ ၸင်ႇဢဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း တႆးတေႃႇတႆး တိုၵ်းတေႃးၶႃႈၾၼ်းဢဝ်တၢႆတၼ် လိုၼ်းသုတ်းတေႃႇပေႃးလႆႈတူၵ်းလူင်းၵၼ် တီႈဝဵင်းမိူင်းယႆ၊ ပႃႈၼႃႈၶုၼ်ၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈတႆး (ရှမ်းပြည်အရေးပိုင်း) ႁဵလ်းတပရၼ်ႉတ် (Mr Arther Hedding Hieldebrand)၊ ၽူႈၵွတ်းသၢႆသိုၵ်းပွတ်းႁွင်ႇ ၼႂ်းတပ်ႉသတႅတ်ႉမိၼ်း (တီႈမိူင်းသွၵ်ႇ - ဝဵင်းသွင်ႁူၺ်ႈ) ၶုၼ်သိုၵ်းတႃႊလီ (Lt. Deley) ၼၼ်ႉသေ လႆႈၸႅၵ်ႇဢွၵ်ႇပဵၼ်သွင်ဝဵင်းႁေႃၶမ်းသႅၼ်ဝီ (သႅၼ်ဝီႁွင်ႇ/ သႅၼ်ဝီၸၢၼ်း) ၼႆမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ-03 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် ပီႊ-1888 ၼၼ်ႉၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ထဝ်ႈမိူင်း၊ ပူႇႁဵင်၊ ပူႇၵၢင်ႉလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ်တုၵ်းယွၼ်းၼႆယူႇ။

ၶေႃႈလူပ်းလင်ပွင်ႈၵႂၢမ်း

ဝၢႆးေသၶုၼ်သၢင်ႇႁၢႆႉ ၽူႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဵၼ်ၵၼ်း သဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်ယဝ်ႉ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း သိုပ်ႇဢွၼ်ႁူဝ်တပ်ႉသုိၵ်းမိူင်းေသ တိုၵ်းေတႃးႁၢဝ်ႉႁႅင်း ေတႃႇၶုၼ်ေႁႃၶမ်း မၢၼ်ႈတႃႊလိူဝ်ႇ ေပႃးယွမ်းၵၢၼ်ႉ၊ ယဝ်ႉမႃးယွမ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း ဢဝ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ႄလႈ မႅင်ႇပၼ်ၼႃႈတီႈၽွင်းငမ်းၵၼ်တင်း ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် မိူင်းသႅၼ်ဝီၵဝ်ႇ (ၸဝ်ႈလူင်သိူဝ်ၸၢမ်ႇၾႃႉ) ဝႃႈ- ပႃႈၼိူဝ်ႄမႈၼမ်ႉယၢဝ် ႁ်ႂႈပဵၼ်ၼင်လိၼ်ၽွင်းငမ်း ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း၊ ပႃႈတ်ႂႈႄမႈၼမ်ႉယၢဝ် ႁ်ႂႈပဵၼ်ၼင်လိၼ်ၽွင်းငမ်းၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၸဝ်ႈလူင်သိူဝ်ၸၢမ်ႇၾႃႉ ၸိူင်ႉၼႆ။

တင်ႈဢဝ်ပီႊၶသ-1885 ၼၼ်ႉ ဝဵင်းလူင်သႅၼ်ဝီ ၸင်ႇၸႅၵ်ႇၽႄၵၼ် ပဵၼ်သႅၼ်ဝီႁွင်ႇ (ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၽွင်းငမ်း) လႄႈ သႅၼ်ဝီၸၢၼ်း (ၸဝ်ႈလူင်သိူဝ်ၸၢမ်ႇၾႃႉ ဢဝ်ဝဵင်းမိူင်းယႆ ပဵၼ်ဝဵင်းႁေႃၶမ်းသေ ၽွင်းငမ်း) မႃး တေႃႇထိုင်ပၢၼ်ဢိင်းၵလိတ်ႈ မႃးၵိၼ်မိူင်းတႆးမိူဝ်ႈၶသ - 1887 ။ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃႁၢင်ႈႁၢႆႉ တႆးတေႃႇတႆးတိုၵ်းၾၼ်းၵၼ်ထႅင်ႈၼၼ်ႉ ထိုင်မႃးပီႊ-1888 တင်းသွင်ၾၢႆႇ (သႅၼ်ဝီတႂ်ႈလႄႈၼိူဝ်) ၸင်ႇမႃးတူၵ်းလူင်းၵၼ် ပႃႈၼႃႈၶုၼ်ဢင်းၵိသျ်း (ၶုၼ်ၽွင်းငမ်း မိူင်းတႆး) တီႈဝဵင်းမိူင်းယႆထႅင်ႈၵမ်းသွင် မိူၼ်ႁူႉၵၼ်ၵူႈၸဝ်ႈယူႇၼႆႉယဝ်ႈ။

ၸင်ႇလၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်းၼႆႉ ပဵၵ်ႉဝႃႈယူႇတီႈပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း လုၵ်ႈၸၢဝ်းႁႆႈၸၢဝ်ၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ပဵၼ်မႃးၸဝ်ႈၾႃႉ ၽူႈၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း ၼႆသေၵေႃႈ ၵွပ်ႈပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ဢဝ်မိူင်း ၸဝ်ႈၾႃႉတႆး ဢွၵ်ႇပူၼ်ႉတႂ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ လႆႈပုတ်းပုတ်းၶၢတ်ႇၶၢတ်ႇ တေႃႇထိုင်ပၢၼ်ဢိင်းၵလိတ်ႈၶဝ်လႄႈ ၵိုင်ႇလီယုၵ်ႉယွင်ႈပဵၼ်ၽူႈႁတ်းႁၢၼ်၊ ပဵၼ်ၽူႈသၢၼ်ၶတ်း တိုၵ်းတေႃးဢမ်းၼၢၸ်ႈ ဢမ်ႇြတႃးၶွင်ႁေႃၶမ်း ဢၼ်မီးဢမ်းၼၢၸ်ႈလႄႈ ပဵၼ်ၽူႈၵွပ်ႈၵူႈဢဝ်ဢမ်းၼၢၸ်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတႆး လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်း ၵိုၵ်းပိုၼ်းတႆးမႃးၼိုင်ႈတွၼ်ႈၼႆၼၼ်ႉ ၽႂ်တေဢမ်ႇထဵင်လႆႈ။

ၸဝ်ႈပိုၼ်းတႆးၵေႃႉႁူဝ်တီး ၸဝ်ႈၶမ်းယၼ်ႇၾႃႉ(1952) လႄႈ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁိူၼ်းၶမ်း ၽူႈၼမ်းၵေႃႇတင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (Shan State Army-SSA 1964) ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈလီလၢင်းမၢၼ်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း လွၼ်ႉလွၼ်ႉ ႁူမ်ႈတင်းၸဝ်ႈသိူဝ်ဝၢႆႇ (ၸဝ်ႈသိူဝ်လိူင်ၾႃႉ) ၽူႈဢွၼ်ၵေႃႇတင်ႈ ပႃႇတီႈမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး ဢၼ် ပဵၼ်ပႃႊတီႊဢွၼ်ႁူဝ်တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး မိူဝ်ႈပီႊ-1971 ၊ တင်းပႃႊတီႊ SSPP ၊ တင်းတပ်ႉသိုၵ်း SSA ယင်းတိုၵ်ႉတင်ႈမၼ်ႈယူႇ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်လႄႈ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ယွင်ႁူၺ်ႈ (ၸဝ်ႈသိူဝ်ႁၢၼ်ၾႃႉ) ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈ ဢွၼ်ႁူဝ်ၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈယူႇ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်လၢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလူင် ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း မိူင်းသႅၼ် ဝီလႄႈ လွင်ႈဢၼ်ၸၢဝ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီ ႁူမ်ႈတင်းၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း လၢႆလၢႆတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းပွႆး ယုၵ်ႉယွင်ႈဢဝ်ၵုၼ်းမုၼ် ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း ၼင်ႈႁေႃတဵမ် 100-ပီႊ (1914-2014)ၼႂ်းပီႊ-2014 ၼႆႉ ပဵၼ်ၵုၼ်းမုၼ် ပုၼ်ႈတႃႇၸၢဝ်းမိူင်းသႅၼ်ဝီၵူၺ်းဢမ်ႇၸိုဝ်ႈ ပဵၼ်တင်းၵုၼ်းမုၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈႁၵ်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်းလႄႈ ၽူႈႁၵ်ႉလွင်ႈမီးြတႃး ဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈတင်းသဵင်ႈၼႆၼၼ်ႉ ယႃႇပေလိုမ်း ၵၼ်သေၵမ်း။

ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း ဢၼ်ၸိူဝ်းႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းႁုၼ်ႈလင် ထုၵ်ႇလီႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် ႁၵ်ႉသႃမႅတ်ႇပႅင်းၼႆႉ-
(1)ၼမ်ႉၸႂ်ႁတ်းႁၢၼ်- တႃႇတေၵေႃႇသၢင်ႈလႆႈ ၼမ်ႉၸႂ်ႁတ်းႁၢၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈလူဝ်ႇသွၼ်ပၼ်ပိုၼ်းၶႃႈ၊ သႂ်ႇပၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႁတ်းငၢၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁုၼ်ႈလင်ၶဝ် ႁႂ်ႈပေႃးၸၢင်ႈဢဝ်ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ် (ဢၼ်ပဵၼ်ၸုတ်းဢူၼ်ႈ/ ၸုၼ်းၶႅင်) ၼႂ်းပိုၼ်းမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးသေ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် ၵေႃႇသၢင်ႈပိုၼ်းတႆး၊ ပိုၼ်းၶိူဝ်းတႆး၊ ပိုၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးပၢၼ်မႂ်ႇ ႁႂ်ႈၶိုတ်းၸၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ ပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်ၵၢၼ်ဢဝ်ၵုၼ်းမုၼ် ၽူႈႁတ်းငၢၼ်တႆးႁဝ်းၶႃႈ (မိူဝ်ႈဢွၼ်ႇမွၼ်) ၵႂႃႇဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ ၶၢဝ်းၵႆၼၼ်ႉလႂ်။

(2)ၼမ်ႉၸႂ်မႄးႁၵ်ႉၽွမ်ႉၸွႆႈ- တႃႇတေၵိူတ်ႇမီးၼမ်ႉၸႂ် မႄးႁၵ်ႉၽွမ်ႉၸွႆႈ ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလၢႆးမႄးၵၼ် (ပၼ်သတိၵၼ်) တႅၼ်းတီႈလၢႆးၼႄးၵၼ်၊ ဝႆႉၸႂ်ႁၵ်ႉပႅင်းၵၼ် တႅၼ်းတီႈၸင်းၵၼ် (ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ)၊ ၽွမ်ႉၵၼ်၊ ပဵၼ်ၸႂ်လဵဝ်ၵၼ် တႅၼ်းတီႈ ဢမ်ႇယွမ်းမၵ်းမၼ်ႈ ၽွၼ်းၵၢၼ်ၵၼ်လႄႈ ၶဝ်ႈႁႃသူႇၸႂ်းၵၼ်၊ ပၼ်ႁႅင်းၸ်ၵၼ်တႅၼ်းတီႈ ႁူပ်ႉသႂ်ႇၵၼ်ယူႇၵေႃႈ ႁဵတ်းၵႅင်ႈဢမ်ႇႁၼ်ၵၼ်၊ ႁၼ်ၵၼ်တူၵ်းၵိၼ်းၵေႃႈ ပၢႆႈပႅတ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉသေ ၽိုၵ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇႁုၼ်ႈလင်ၶဝ် မေႃမီးၼမ်ႉၸႂ်ၽူႈၵူၼ်းလီ ဢၼ်မေႃမႄးၵၼ်၊ ႁၵ်ႉၵၼ်၊ ၽွမ်ႉၵၼ်၊ ၸွႆႈၵၼ် ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ တိူဝ်းတွၼ်းၼၼ်ႉလႂ် မၼ်းပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၸၢဝ်းတႆးႁဝ်း ၸိူဝ်းႁၵ်ႉၸၢတ်ႈ၊ ႁၵ်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ႁၵ်ႉၾိင်ႈငႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးၵူႈၵေႃႉၼႆၼၼ်ႉ ယႃႇပေလူင်းလိမ်းလႄႈ ၵွင်လင်ပႅတ်ႈၵၼ်သေၵမ်းၼႆ။

လိူၼ်တႆး

01-03-2016

တီႈမႃး-တႆးလွတ်ႈလႅဝ်း

သိုပ်ႇဢၢၼ်ႇ »

LuenTai Blog

သဵင်ၵႂၢမ်း-ၼိူဝ်ႉၵႂၢမ်း

ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်

ၶႅပ်းႁၢင်ႈ

ဝွၵ်း-ပွင်ႈၵႂၢမ်း

Latest Post

ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ လႄႈ ၶူဝ်းဢွၵ်ႇႁႆႈၼႃးသူၼ်ႁိူၵ်ႈ

ၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႄႈ လွင်ႈႁႃၵိၼ်

ဝွၵ်းသီႇတူဝ်

ဝွၵ်းသၢမ်တူဝ်

ဢုတုၾႃႉၾူၼ်

ဝဵင်းလႄႈသဵၼ်ႈတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇ

ၼႃႈလိၼ်လႄႈၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ

ထိူၼ်ႇပႃႇမႆႉမိူင်းတႆး

ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းလိၼ်တႆး

တၢင်းၵႂၢင်ႈလႄႈတီႈတင်ႈမိူင်းတႆး

ၶုၼ်သၢင်ႇတူၼ်ႈႁုင်း

Featured Post

သၢမ်လႅမ်ဢွင်ႇၵျီး လႄႈ ၸဝ်ႈၾႃႉ

Contact Form