LuenTai Blog

ၼႂ်းၵႃႈဢပုမ်ႇတႆးၵူႈပွတ်းတွၼ်ႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၼပ်ႉသွၼ်ႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးမႃးပဵၼ်ပၢၵ်ႇပၢၵ်ႇႁူဝ်ၼၼ်ႉ ဢပုမ်ႇပိုၼ်းၸိူင်းၶုၼ်သၢမ်လေႃးၵဵင်းတွင်း ၊ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇမိူင်းၵိုင် ပဵၼ်ဢၼ်ၸိုဝ်ႈယႂ်ႇလိုဝ်းလင် ၽႄႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈႁူဝ်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ။ ယႂ်းႁိုၼ်ၽိုၼ်ပပ်ႉ ၶုၼ်သၢမ်လေႃးၵဵင်းတွင်းၼႆႉ ယၢမ်ႈတွၼ်ႉငိၼ်းဝႃႈ ၶူးမေႃလိၵ်ႈတႆး ၼၢင်းၶမ်းၵူႇ (လုၵ်ႈယိင်းၸဝ်ႈၵၢင်းသိူဝ်) ပဵၼ်ၵေႃႉတႅမ်ႈဝႆႉ ။ ပဵၼ်ပိုၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉသဝ်ႈမွင် ၽူဝ်မၢဝ်ႇမေးသၢဝ် မိူင်းၼိူဝ်မိူင်းတႂ်ႈ တၢႆၽၢတ်ႇၵၼ် ၊ သမ်ႉလႆႈႁၼ်ပႃးလွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ ၊ ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးတႆးမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ပူၼ်ႉမႃး 4-5 ပၢၵ်ႇပီမိူင်း ။

ပေႃးၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈတၢင်းႁၵ်ႉၼႆႉ ၼႂ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်တၢင်းႁၵ်ႉ ၶုၼ်သၢမ်လေႃးလႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ (ဢူးပဵမ်ႇ) တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ။ ထိုင်တီႈ ၽူႈႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမွၼ်းၶဝ် မိူၼ်ၼင်ႇမေႃတႅမ်ႈႁၢင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈဢွၵ်ႇမႃး ပိုၼ်းၸိူင်းတၢင်းႁၵ်ႉၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၵဵင်းတွင်းလႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇမိူင်းၵိုင် ။ မေႃတႅမ်ႈၽဵင်းၵႂၢမ်းႁွင်ႉၵႂၢမ်းတင်းလၢႆၵေႃႈ ပေႃးတႅမ်ႈမၢၵ်ႇႁွင်ႉမၢၵ်ႇၵၼ် လၢႆလၢႆၵေႃႉ ။ တၢင်းႁၵ်ႉၶဝ်သွင်ၵေႃႉၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းႁၵ်ႉဢၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ လီႁူမ်ၸူမ်းၸွမ်းသေတႃႉၵေႃႈ လိုၼ်းသုတ်းသမ်ႉယဝ်ႉၵႂႃႇတီႈ လွင်ႈသဝ်ႈဝဝ်းမွင် ဢၼ်ယိၼ်းလီၶေႃးၶူမ်မွင်ၸႂ်ၸွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။

“ ပေႃးဝႃႈ ပီႈတူၺ်းလၢဝ်ယူႇၼိူဝ်သုင် မၼ်းမိူၼ်ၶုၼ်သၢမ်လေႃးၼၢင်းဢူးပဵမ်ႇ လႆႈၽၢတ်ႇယၢၼ်ၵၼ် တေႃႇၸူဝ်ႈသဵင်ႈသုတ်းပၢၼ် မိူဝ်ႈလႂ်ၸွင်ႇတေၶွႆႈၶိုၼ်းၵၼ် တၢင်းႁၵ်ႉႁဝ်းႁႃးၵေႃႈတေႃႈၼင်ႇၼၼ် ” ။ “ ၶုၼ်သၢမ်လေႃးၼၢင်းဢူးပဵမ်ႇ ႁၵ်ႉၵၼ်ပေႃးလႆႈတၢႆၵႂႃႇ ၶေႃးၶူမ်ၵွပ်ႈလွင်ႈလူၺ်ႈတၢင်းႁၵ်ႉႁဝ်းယူႇ ” ၵႂၢမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းဢၼ်မေႃႁွင်ႉၵႂၢမ်းလူင် ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း ႁွင်ႉမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈလႂ်လႂ်ယဝ်ႉ ။ ဝၢႆးမႃး မေႃႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းတႆးၵေႃႈ ႁွင်ႉမၢၵ်ႇၵၼ် ဢမ်ႇႁူႉပဵၼ်လၢႆၵေႃႉလၢႆႁူဝ်ၵမ်းလဵဝ် ။

ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၼႂ်းပိုၼ်းၸိူင်းလွင်ႈၶုၼ်သၢမ်လေႃးလႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇၼႆႉ မီးလွင်ႈလီဝူၼ်ႉၸွမ်းလႄႈ မီးလွင်ႈလီထတ်းသၢင်ၸွမ်းတင်းၼမ် ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၶုၼ်သၢမ်လေႃးလႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးတႄႉ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ပဵၼ်တႄႉမီးတႄႉ ။ ၼႂ်းၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃမိူင်းတႆးၵေႃႈ မီးလၵ်းထၢၼ် (သၢၵ်ႈသေႇ) မၼ်းမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ။ တီႈႁိူၼ်းၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၵဵင်းတွင်းၵေႃႈ မီးယူႇတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ။ ၶုမ်ၵုတ်းပႃႇႁဵဝ်ႈ ၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇၵေႃႈ မီးယူႇတီႈမိူင်းၵိုင် တေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် – ဝႃႈၼႆၵၼ် ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ဢပုမ်ႇၵူၺ်း ၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈတႄႉ ၼႆၵေႃႈမီး ။ လွင်ႈၼႆႉ ဢိင်ဢၢင်ႈၵၼ်ဝႃႈ မေႃတႅမ်ႈလိၵ်ႈၶဝ်မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ မေႃတူၺ်းၸွမ်းၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ် သၽႃႇဝၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃမိူင်းတႆးသေ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၵူၺ်း ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈမိူင်းၵိုင်ၼၼ်ႉ ၶုၼ်သၢမ်လေႃးလႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ ယုမ်ႉတေႃႇၵၼ်ၵၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈလိၼ်မိူင်းပေႃးၶူင်ႈယၢၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၊ ၾိင်ႈပိူင်လိၼ်မိူင်း တိုၼ်းၶူင်ႈယၢၼ်းၵူႈတီႈယူႇယဝ်ႉ ။ ဢၼ်ဝႃႈတၢႆၵႂႃႇပဵၼ်လၢဝ်ယူႇၼိူဝ်ၾႃႉ လၢဝ်ၵၢၼ်းသၢမ်တႃ ၊ ဢမ်ႇၼၼ် လၢဝ်ၶုၼ်သၢမ်လေႃးလႄႈၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ ဢၼ်မီးလၢဝ်သၢမ်လုၵ်ႈ ႁွင်ႉဝႃႈၵၢၼ်းသၢမ်တႃ ၶႅၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈလၢဝ်ၼႆႉ မီးၵိုၵ်းၵၢင်ႁၢဝ်မႃး ၼပ်ႉႁူဝ်လၢၼ်ႉလၢၼ်ႉပီယဝ်ႉ ။ ဢၼ်ဝႃႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ပဵၼ်ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ၊ ယွၼ်ႉတၢင်ႇမႃႉၶုၼ်သၢမ်လေႃးၵိူင်း တေပိၼ်ႈတူၵ်းသေ ၶုၼ်သၢမ်လေႃးလုၵ်ႉၼိူဝ်မႃႉတူဝ်ၼိုင်ႈ ၵျွၵ်းၵႂႃႇမႄးတၢင်ႇမႃႉၼၼ်ႉ ၼႆၵေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းႁိၼ်လမ် ၊ လုၵ်ႉတီႈႁိၼ်လမ်သေ ၶိုၼ်းပိၼ်ႇၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈမႃးၵမ်းသိုဝ်ႈဝႃႈ ၵျွၵ်ႉမႄး – ဝႃႈၼႆၵၼ် ။

ၵမ်းၼႆႉ ႁဝ်းမႃးသွၼ်ႇဝႃႈ လွင်ႈၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈတႄႉမီးတႄႉ ၊ ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမီးမႃးတႄႉ ၼႆသေၵွၼ်ႇလႃႈ ။ ပီႈၼွင်ႉမိူင်းၵဵင်းတွင်းၶဝ်တႄႉ ပီ 2016 ၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈၶုၵ်းထူပ်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇပိုၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉတႆး ၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 1,001 ပီ ၊ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 11/02/2016 ဢၼ်မႅၼ်ႈဝၼ်းတႆး လိူၼ်သၢမ်မႂ်ႇ 3 ၶမ်ႈ ၊ တီႈဝၢင်းႁေႃၶုၼ်သၢမ်လေႃး ဝၢၼ်ႈပႃႇသႃ မိူင်းၵဵင်းတွင်း ။

ပၢင်ပွႆးၼႆႉ တေၸတ်းတင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 6 တေႃႇထိုင် 11 ၶၢဝ်းတၢင်း 6 ဝၼ်း ။ ဢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈၸတ်းႁဵတ်း ပဵၼ်ၸုမ်းပီႇတုၸိတ်ႉ SSS လႄႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၵဵင်းတွင်း ။ ပီၼႆႉ ၼႂ်းပၢင်ပွႆး တေမီးမေႃႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းပၢၼ်မႂ်ႇ ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ၸၢႆးပိုၼ်း၊ ၸၢႆးလၢဝ်မိူင်း (ယၢဝ်း) ၊ ၶိင်းလၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးလဝ်ႇမူၼ်ႈတူၼ်ႈၸႂ်ပၼ် ။ ၵႂၢမ်းပၢၼ်ၵဝ်ႇ တေမီးၸုမ်းၸၢႆးၶိူဝ်းသုင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ။

မိူဝ်ႈပီၵၢႆ 2015 (လိူၼ်သၢမ်မႂ်ႇ 3 ၶမ်ႈ) ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းၵဵင်းတွင်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ပီႈၼွင်ႉမိူင်းၵဵင်းတွင်းသေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးၶုၵ်းထူပ်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇပိုၼ်းဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉတႆး ၶုၼ်သၢမ်လေႃး လႄႈၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 1,000 (တဵမ်ႁဵင်ပီ) ၊ ဢွင်ႈတီႈဝၢင်းႁေႃၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 6 ဝၼ်း တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 17-22/01/2015 ၼင်ႇၵဝ်ႇ ။ ၼႂ်းပၢင်ပွႆးၵေႃႈ မီးႁွင်ႈၼႄပိုၼ်း ၊ တၢင်းၵႃႈၾိင်ႈထုင်း ။ မီးပၢင်မူၼ်ႈသိူဝ်း ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းတႆးပၢၼ်မႂ်ႇ ပၢၼ်ၵဝ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ။ ပၢင်ပွႆးမိူဝ်ႈပီၵၢႆ ယင်းမီးမေႃၵႂၢမ်းလူင် ၸၢႆးသၢႆမၢဝ်း ဢိၵ်ႇၸၢႆးပိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းလူးၵွၼ်ႇ ။

ယိူင်းဢၢၼ်း ဢၼ်လႆႈၸတ်းပၢင်ပွႆးၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ႁဵတ်းတႃႇၼတၢင်းလီၼႃးမုၼ် ၸႅၵ်ႇဝၢၵ်ႈၵုသူလ် ၸူးထိုင်ဝိၺၢၼ်ႇၶႂၼ်ငဝ်း ၶုၼ်သၢမ်လေႃးလႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ ။ ႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆးတီႈၸမ်တီႈၵႆ လႆႈမႃးႁူပ်ႉထူပ်းမိုတ်ႈၵိုဝ်း ၸမ်ၸႂ်ၵၼ် ၊ ႁႂ်ႈမၢဝ်ႇသၢဝ်တႆးမေႃႁၵ်ႉၵၼ် ပၼ်ႈၵႅၼ်ႇၼႅၼ်ႈၼႃ၊ ႁႂ်ႈႁၵ်ႉၵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇၶုၼ်သၢမ်လေႃး လႄႈ ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ – ၼႆယဝ်ႉ ။

ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ပီႈၼွင်ႉမိူင်းၵဵင်းတွင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ မီးတၢင်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပေႃးလႆႈၸတ်းပွႆး ၶုၼ်သၢမ်လေႃးၼႆၸိုင် ဝိၺၢၼ်ႇၶႂၼ်ငဝ်း ၶုၼ်သၢမ်လေႃး ပႂ်ႉပႃးတူၺ်းထိုင် ။ တင်ႈတႄႇ လႆႈၸတ်းပၢင်ပွႆးမႃးလၢႆလၢႆပီၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉမိူင်းၵဵင်းတွင်းၵေႃႈ ယူႇငၢႆႈလူမ်ၸႂ် ၵတ်းယဵၼ်သိူဝ်းၸႂ်မႃး – ၼႆယဝ်ႉ ။

မိူင်းၵဵင်းတွင်း ၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတွင်းၼႆႉ ယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။

ဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉတႆးၼႆႉ တီႈၼႂ်းမိူင်းထႆးၵေႃႈ ၶိူဝ်းႁိူၼ်းၶုၼ်သၢမ်လေႃး ယၢမ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်မူႇၸုမ်းပီႈၼွင်ႉတႆး ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ ၸတ်းႁဵတ်းမႃးယဝ်ႉ လၢႆတီႈလၢႆပွၵ်ႈ ။ ယိူင်းဢၢၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇ ႁႂ်ႈဝိၺၢၼ်ႇၶႂၼ်ငဝ်း ၶုၼ်သၢမ်လေႃး – ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ လႆႈႁပ်ႉၽွၼ်းလီၼႃးမုၼ်လႄႈ ႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး မီးလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ၊ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ထႅမ်သၢင်ႈပႃႇရမီႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ႁႂ်ႈလႆႈလီၸၢတ်ႈၼႆႉၸၢတ်ႈၼႃႈ ။

ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ယိူင်းဢၢၼ်းပႃး ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ႁူႉၸၵ်းတႆး ၊ ႁူႉပိုၼ်းတႆး ၊ ႁူႉထိုင်လွင်ႈမိူင်းတႆး ၊ မီးၽူႈၵေႃႉမီးသၸ်ႉၸႃႇတၢင်းႁၵ်ႉၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ ။ ႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးမႅတ်ႇပႅင်းၾိင်ႈထုင်းတႆး ၵိုၵ်းပိုၼ်းၵႂႃႇယိုၼ်းယၢဝ်း ၶၢဝ်းႁိုင်လႄႈ ႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၸုပ်ႈသႅၼ်းမႂ်ႇ လႆႈႁူႉပိုၼ်းၶုၼ်သၢမ်လေႃး – ၼၢင်းဢူးပဵမ်ႇသေ မေႃၵဵပ်းဢဝ်လွင်ႈလီမႃးၸႂ်ႉပဵၼ်ဝႅပ်ႇယၢင်ႇတၢင်းတိုဝ်းၵမ် ၊ ႁႂ်ႈမီးသၸ်ႉၸႃႇသိုဝ်ႈသႂ်တေႃႇ ၵူပ်ႉၵူႈၵေႃႉႁၵ်ႉ ၊ ႁႂ်ႈမီးမဵတ်ႉတႃႇတေႃႇၼႃႈႁိူၼ်းတႃယေး ၊ ပိူဝ်ႈတႃႇလူတ်းယွမ်းပႅတ်ႈ ပၢၼ်ပဵၼ်ပေႃႈႁၢင်ႉ မႄႈႁၢင်ႉ ၊ ပေႃႈသိုပ်ႇမႄႈၵပ်း၊ လွင်ႈၼွၵ်ႈၸႂ်တေႃႇၵေႃႉႁၵ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ – ၼႆယူႇ ။

ၸွမ်းၼင်ႇၸဝ်ႈပၢႆးပိုၼ်း လၢႆလၢႆၸဝ်ႈ မွၵ်ႇလၢတ်ႈတႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ လိူၼ်သၢမ်မႂ်ႇ 3 ၶမ်ႈ ၊ ပဵၼ်ဝၼ်းၶုၼ်သၢမ်လေႃး ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ ၊ ဢဝ်ႁဵတ်းဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉတႆးၵေႃႈလႆႈ ။ ၶိူဝ်းတႆး ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူယိူင်ႈႁဵတ်းၸွမ်း ၾိင်ႈထုင်းဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉ ၶွင်မိူင်းဝၼ်းတူၵ်း (ဝၼ်းဝႃးလဵၼ်းထႆႊ) ဢၼ်မႅၼ်ႈဝၼ်း လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 14 ဝၼ်း ၵူႈပီၼၼ်ႉ – ၼႆယဝ်ႉ ။

ၶူးယိင်း (ဢႃးၸၢၼ်) ပရၶွင်ႊ ၼိမၼ်ႊႁေမိၼ်ႊ ၸဝ်ႈပၢႆးပိုၼ်းၸၢဝ်းထႆး ယၢမ်ႈၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈၼႄတီႈ ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၾိင်ႈငႄႈတႆး / ထႆး ဝဵင်းၵဵင်းႁုင်ႈ (သိပ်းသွင်ပၼ်းၼႃး) မိူဝ်ႈ 6/10/2006 ဝႃႈ – ဝၼ်းၵိူတ်ႇၶုၼ်သၢမ်လေႃးၵဵင်းတွင်းလႄႈ ဝၼ်းသၢမ်လေႃး-ဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ (ၵူႈႁၵ်ႉပၢၼ်ဢွၼ်ၸိုင်ႈၸၢင်ႇ) တၢႆၶွႆႈၸွမ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဝၼ်းလိူၼ်သၢမ်မႂ်ႇ 3 ၶမ်ႈ ၊ သမ်ႉတူၵ်းၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊၼင်ႇၵဝ်ႇ ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈႁပ်ႉႁွင်း ပဵၼ်ဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉသေ ၸတ်းႁႅၼ်းဝၼ်းဝႃႊလဵၼ်ႊထၢႆႊ တႆးၵေႃႈလႆႈ ။ ဝၼ်းလိူၼ်းသၢမ်မႂ်ႇသၢမ်ၶမ်ႈၼႆႉ လီဢဝ်ပဵၼ်ဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉ ၶွင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇသၢဝ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးသေ ယုၵ်ႉယွင်ႈတၢင်းႁၵ်ႉ ၶုၼ်သၢမ်လေႃး + ၼၢင်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ သွင်မၢဝ်ႇသၢဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇယူႇ ။ ႁႂ်ႈတွင်းငၢႆႈၼႆႉယင်းလီႁွင်ႉဝႃႈ – ဝၼ်းဢူဝ်ႈပဵမ်ႇ + သၢမ်လေႃး (U Piam+Sarmlaw Day) ၼႆပွတ်းပွတ်းၵၼ် – ၼႆယူႇ ။

ၽူႈမီးပိုၼ်ႉႁူႉၼႂ်းတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းဝႃႈ – တၢင်းႁၵ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်မဵတ်ႉတႃထမ်း ၊ ၵေႃႉမီးမဵတ်ႉတႃထမ်း ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၾိင်ႈၵူၼ်းၵတ်းယဵၼ် သိူဝ်းသႂၢင်ႇ ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉၼႆႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ၾိုၵ်းသူင်ႇမဵတ်ႉတႃပၼ် ၵူၼ်းတင်းလၢႆလႄႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၽွၼ်းလီၸွႆႈၵၼ် ၼႂ်းၾိင်ႈၵူၼ်းတီႈလႂ် ဢွင်ႈၼၼ်ႉ ။ ၵၢၼ်သင်ၵေႃႈယဝ်ႉတူဝ်ႈလူၺ်ႈႁႅင်းၸႂ် ၊ ႁႅင်းၸႂ်ပဵၼ်ဢမ်းၼၢၸ်ႈ ၊ ဢမ်းၼၢၸ်ႈသမ်ႉမႃးတီႈသတ်ႉထႃး ၊ သတ်ႉထႃးသမ်ႉၵိုၵ်းပႃးၸႂ်ႁၵ်ႉမဵတ်ႉတႃ – ဝႃႈၼႆ ။

ၶွင်ၾၢၵ်ႇဝၼ်းတၢင်းႁၵ်ႉ – ႁၵ်ႉဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ လီႁၵ်ႉၸွမ်းလၵ်းထမ်းၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ – ယုမ်ႇယမ်ၼမ်ႉၸႂ်ၵၼ် (သတ်ႉထႃ) ၊ ႁူႉဝႃႈဢၼ်လႂ်ၽိတ်း ဢၼ်လႂ်ထုၵ်ႇ (ပၺ်ၺႃ) ၊ မီးၸႂ်ပိၼ်ႇပၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၵၼ် (မဵတ်ႉတႃ) လႄႈ မီးၸႂ်ဢူတ်းယိူၼ်ႉတေႃႇၵၼ် (ၶၼ်တီ) ၊ ၼႆႉၸင်ႇပဵၼ်တၢင်းႁၵ်ႉတႄႉ ၊ (လပ်းႁူလပ်းတႃမွပ်ႈတူဝ်မွပ်ႈၸႂ်ႁႂ်ႈၵၼ် ၊ ႁပ်ႉတၢႆတၢင်ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်းႁၵ်ႉတႄႉ ၊ ပဵၼ်တၢင်းႁၵ်ႉၵူၼ်းယွင်ႇ – ပုထုၸ်ႉၸၼူဝ် ဢုမ်မတၵူဝ် – ၵူၺ်း – ၼႆယဝ်ႉ ။ (ဢိင်ၼႂ်းထမ်မပတ) ။

ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်တႅမ်ႈ ၸၢႆးၽွၼ်းလီ (မိူင်းၶူဝ်ၶမ်း)

ၸဝ်ႈတိုၼ်းတႆးတႅမ်ႈတၢင်ႇ တွၼ်ႈတႃႇသင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ထတ်းသၢင် ၊ ၽိူမ်ႉထွၼ် ၊ မူၼ်ႉမႄး ၊ ၸႂ်ႉတိုဝ်းႁႂ်ႈပေႃးၶိုၵ်ႉတွၼ်း တႃႇတႆး

ၵႂၢမ်းၼမ်း-

ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းၵမ်ႇၽႃႇ ၸိူဝ်းမီးလၵ်းၼီႈပီမိူင်းၽႂ်မၼ်းၼၼ်ႉ ၽႂ်ၵေႃႈမီးပီမႂ်ႇၽႂ်မၼ်းဝႆႉယူႇ ၊ ပီမႂ်ႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပွင်ႇဝႃႈပဵၼ် “ လိူၼ်ၼိုင်ႈလႆႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ” ၼၼ်ႉ ၸင်ႇပဵၼ်ပီမႂ်ႇယဝ်ႉ ။ လိူၼ်သီႇၵိၼ်လိူၼ်သီႇ ၊ လိူၼ်ႁႃႈ ပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉပီမႂ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ပီမႂ်ႇတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းလႃးလႃး ၊ ၵွပ်ႈဝႃႈ လိူၼ်မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၼိုင်ႈ (လိူၼ်ၸဵင်) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။

ပီမႂ်ႇတႆး တႄႇမႃးပၢၼ်လႂ် ?

ၸွမ်းၼင်ႇၼႂ်းပိုၼ်းၶိူဝ်းမိူင်းလႄႈ ပိုၼ်းၶိူဝ်းႁိူၼ်း ဢၼ်ၶူးမေႃႁဝ်းၶဝ်တႅမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ လၵ်းၼီႈပီမိူင်းတႆးၼႆႉ တႄႇၼပ်ႉဢၢၼ်ႇမႃးမိူဝ်ႈပၢၼ် မိူင်းမွၵ်ႇၶၢဝ်မၢဝ်းလူင် ပၢၼ်ၸဝ်ႈဢူႈတေႇၾႃႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉဝႃႈၼႆ ။ မၼ်းၸဝ်ႈသူင်ႇလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၸဝ်ႈ ဢွၼ်ႁွင်ႉၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်ႁွင်ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇႁဵၼ်းသွၼ်ဢဝ်လိၵ်ႈထမ်း ပိတၵၢတ်ႈ တီႈမိူင်းၽႃတင်ႈၽႃတေႃႇ (သီႇႁူဝ်ႇယၢမ်းလဵဝ်) ။ မိူဝ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈၶိုၼ်းဝၢႆႇပွၵ်ႈမႃး တီႈမိူင်းမွၵ်ႇၶၢဝ်မၢဝ်းလူင်ၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈၸဝ်ႈလႄႈၵူၼ်းမိူင်း မီးတၢင်းၸူမ်းသိူဝ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈ ပပ်ႉထမ်းပိတၵၢတ်ႈလႄႈ ႁူမ်ၸူမ်းႁပ်ႉႁွင်း ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ၸဝ်ႈၶုၼ်ႁွင် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး ၊ မၼ်းၸဝ်ႈၸင်ႇလႆႈမၵ်းမၢႆပႃး လၵ်းၼီႈပီမိူင်းတႆး ၊ သၢမ်ၾိင်ႈၾႃႉ ၊ သိပ်းသွင်လိူၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးယဝ်ႉ ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈသႃသၼႃထူၼ်ႈ (450) ပီ ၊ (B.C 94) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။ ယၢမ်းၼၼ် ၸဝ်ႈၶုၼ်ႁွင် ယိူင်းဢၢၼ်းႁႂ်ႈၾိင်ႈငႄႈ ၊ ၽႃသႃလိၵ်ႈထမ်းတႆး ႁႂ်ႈပေႃးႁိူဝ်ႈႁိူင်းပိူင်းသႂ်ၵႂႃႇယိုၼ်းယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်လႄႈ မၼ်းၸဝ်ႈလႆႈၶိုၼ်းဢဝ်လိၵ်ႈပိတၵၢတ်ႈ ပိၼ်ႇပဵၼ်ၾၢႆႇတႆးမႃး ။

လွၵ်းလၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈ ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၵမ်ႈၽွင်ႈ

ႁဵတ်းသင်သေဢမ်ႇဝႃႈ တေလႆႈမီးပၵ်းမီးပိူင် ၊ မီးလွင်ႈမီးလၢႆးမၼ်း ၸင်ႇၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ ၊ မီးၽွၼ်းလီလႆႈ ၊ မိူၼ်ၼင်ႇပွႆးပီမႂ်ႇတႆးႁဝ်းၵေႃႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ပေႃးမီးပၵ်းမီးပိူင်မၼ်းမႃး ၊ ႁဝ်းႁႃးၵူၺ်းလူဝ်ႇၸွမ်း ႁႂ်ႈၽဵၼ်ႈၽဵၼ်ႈၵူၺ်း ပေႃးမီးၽွၼ်းလီတင်းၼမ်ယဝ်ႉ ။ ပၵ်းပိူင်ႈၾိင်ႈပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ဢမ်ႇၼၼ် ၾိင်ႈၵေႃႇၸဵင်ၼႆႉ မႅင်ႇဝႆႉသွင်ပိူင်လႄႈ ႁူၵ်းလၢႆးၼင်ႇၵၼ် ။ သွင်ပိူင်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပိူင်ၼိုင်ႈ ႁဵတ်းလၢႆးၵူၼ်းဢေႇ ၊ ႁဵတ်းတီႈမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းလႄႈ ပိူင်သွင် ႁဵတ်းလၢႆးၵူၼ်းၼမ် ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်သေ ႁဵတ်းတီႈပၢင်ပွႆးယႂ်ႇလူင် ။

ႁူၵ်း (6)လၢႆး ဢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းလၢႆးၵူၼ်းဢေႇ –

ၵေႃႇၸဵင် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ –

1. ၵေႃႇၸဵင်ႇ ပွင်ႇဝႃႈႁႅၼ်းၸဵင် ၊ လႃႈၸဵင် ။ ၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်းပဵၼ် မိူဝ်ႈၽွင်းလိူၼ်သိပ်းသွင်လွင်ႈလႄႈ ၸမ်လပ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။

(ၵ) လုၵ်ႈလုၵ်ႈလၢၼ်လၢၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေး သမ်ႉဝႃႈမီးၼႃႈၵၢၼ် ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ဢွၵ်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ်သေတႃႉ ဢွၼ်ပွၵ်ႈမႃးၸူးပေႃႈမႄႈ ပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း မိူင်းတီႈၾင်ႁူၵ်ႉၾင်ႁႄႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ။

(ၶ) တီႈႁိူၼ်း ၊ ၼႂ်းႁိူၼ်းၼွၵ်ႈႁိူၼ်းႁဝ်း တီႈၵိုင်ႇပတ်းၽဵဝ်ႈ ၊ ၵိုင်ႇၸၢၵ်ႈ ၊ ၵိုင်ႇထူမ် ၊ ၵိုင်ႇသိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၸၢၵ်ႈ ၊ ထူမ် ၊ သိူဝ်ႇ ၊ ပတ်းၽဵဝ်ႈ ။ ႁိူၼ်းႁဝ်းတီႈၵိုင်ႇမႄးလွမ်ႉ ၊ မႄးတႃး ၊ မႄးပွတ်ႈ ၊ မႄးလၢႆႈ ၊ မႄးၶၢႆႉ ၊ မႄးတမ်း ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ မႄးလွမ်ႉ ၊ တႃး ၊ ပွတ်ႈ ၊ လၢႆႈ ၊ ၶၢႆႉတမ်းလီငၢမ်း ။

(င) တေလႆႈလႃႈႁႅၼ်း တၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉတႆး မိူၼ်ၼင်ႇၶဝ်ႈပုၵ်း ၊ ၶဝ်ႈသွႆး ၊ ၶဝ်ႈမုၼ်းတူင်ႇ ၊ ၶဝ်ႈမုၼ်းၵွၵ်းၼၢမ် တႄႇၵႂႃႇတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉ ဢၼ်ၵိုၵ်းၾိင်ႈထုင်းတႆးႁဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ။

(ၸ) မိူဝ်ႈလိူၼ်သိပ်းသွင် ၸမ်လပ်း တေလႆႈၵႂႃႇႁႃဢဝ်မွၵ်ႇၵွၼ် ဢၼ်ၼၼ် မွၵ်ႇၸဵင် ဢမ်ႇၼၼ် မွၵ်ႇတႆးမႃးပၵ်း ၊ မႃးမတ်ႉၸွမ်းၼႃႈႁိူၼ်း ဝၢင်းႁိူၼ်းႁဝ်း ၊ ၵိုင်ႇလီသွမ်ႈၸွမ်းၵူႈႁိူၼ်းၵူႈယေး ၊ ၵူႈၵၢၼ်ႇၵူႈၵျွင်းလႄႈ ၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈသူၼ်ယဝ်ႉ ။

(သ) တေလႆႈဢဝ်လိၵ်ႈတႆးတူဝ်ယႂ်ႇယႂ်ႇ တႅမ်ႈသႂ်ႇပဵၼ်ၵႂၢမ်းမႃႇၵထ မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈ “ လိူၼ်ၸဵင်ပီမႂ်ႇႁွတ်ႈမႃးထွင် မိူင်းတႆး ႁႂ်ႈႁိူဝ်ႁိူၼ်းႁွင်ၵူႈၾၢႆႇ ” ။ “ ပီမႂ်ႇ ႁႂ်ႈႁိူင်းယႂ်ႇၽွမ်ႉၵူႈတီႈ ၶိူဝ်းတႆး ႁႂ်ႈႁိုင်ယိုၼ်းမိုၼ်ႇၼီႈသႅၼ်ပီ ”။ “ ပီမႂ်ႇၵေႃႈၸႂ်မႂ်ႇ ၸႂ်ယႂ်ႇၵေႃႈၶိူဝ်းႁိူင်း ” တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၸႂ်ၽႂ်မၼ်းတႅမ်ႈသေ တိတ်းၸွမ်းၼႃႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း၊ ႁႂ်ႈလိၵ်ႈတႆးပေႃးႁိူဝ်ႈႁွင် တူဝ်ႈမိူင်းတႆးၵႂႃႇ ။

(ၺ) ပေႃးပဵၼ်ႁိူၼ်းတႆး ၊ လၢၼ်ႉတႆး ၊ ႁူင်းၵၢၼ်တႆး ၊ ဝတ်ႉတႆးတႄႉၸိုင် ၵိုင်ႇလီပူၵ်းတုင်းၸၢတ်ႈတႆး ၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈဢၼ် ႁႂ်ႈပေႃးႁိူဝ်ႈႁွင် ၵႂႃႇတင်းမိူင်း။ ႁူဝ်ၸႂ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ဢၼ်တၢႆယူႇ ၊ ဢၼ်ထိူင်းၵေႃႈတူင်ႉၼိုင်မႃး ၊ လိူတ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းဢၼ်တင်ယူႇ ယဵၼ်ယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈၸႅဝ်ႈမႃး မႆႈမႃး ။ ပေႃးဝႃႈ တႃႇပူၵ်းတုင်းၸၢတ်ႈဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း ယင်းဢမ်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈပူၵ်း ၊ တႃႇတေပူၵ်းယင်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈၼႆတႄႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပဵၼ်တႆး ၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁၵ်ႉတႆးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလၢတ်ႈသေပွၵ်ႈယဝ်ႉ ။

(တ) တူမ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁၢၼ် သုၵ်ႈသီတူဝ် ႁႂ်ႈသႅၼ်ႈသႂ် / မူတ်းသႂ်ၵူႈၵေႃႉ ၊ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈမူတ်းသႂ် တူဝ်ႈတၼ်းတႃႇယဵပ်ႇၶဝ်ႈၼႂ်းပီမႂ်ႇ ။ မီးတီႈပွင်ႇဝႃႈ – ဢၢပ်ႇၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁၢၼ် သုၵ်ႈသီပႅတ်ႈလွင်ႈဢမ်ႇလီ ၊ လွင်ႈႁုင်ႈဝူၺ်ႇဢၼ်မီးၸွမ်းတူဝ် ၊ သူပ်း ၊ ၸႂ်ၽႂ်မၼ်း ။ တႄႇဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇ တေႁႂ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းသႅၼ်ႈသႂ် ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈႁႂ်ႈၶုၵ်းၸႂ်လႆႈဝႃႈ ၶိူဝ်းတႆးယၢမ်ႈပဵၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁတ်းႁၢၼ်မႃးတႃႇသေႇလႄႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇႁၢၼ်ၼႆႉ မႃးဝႆႉပဵၼ်တီႈပူၵ်းတိုၼ်ႇ ၊ တီႈၾၢင်ႉႁူႉ ။

(ထ) ၵူၼ်းႁဝ်းမၢင်ႁိူၼ်း ၵႆႉလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၵုမ်းၵၼ်တင်းႁိူၼ်း ၽွမ်ႉၽွမ်ႉၵၼ်တႃႇသေႇသေတႃႉၼႆၵေႃႈ မၢင်ႁိူၼ်းတႄႉ ၵွပ်ႈလွင်ႈတၢင်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈသေ တႃႇတေၵိၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈမူႇၵၼ်တၢင်းႁိူၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈ ။ သမ်ႉဝႃႈ ႁဝ်းယၢမ်ႈၵိၼ်ၵုမ်းၵၼ်တႃႇသေႇၵေႃႈလီ ၊ ဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ၵုမ်းၵၼ်တႃႇသေႇၵေႃႈယဝ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်း လွင်ႈႁၵ်ႉႁွမ် ၊ လွင်ႈၶွတ်ႇၾၼ်ႈ ၊ လွင်ႈၼပ်ႉယမ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းလႄႈဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်း (ပီၵဝ်ႇလႄႈပီမႂ်ႇၼႆႉ) ႁႂ်ႈလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၶမ်ႈ ႁူမ်ႈၽိူၼ်လဵဝ်ၵၼ်ၽွမ်ႉၽွမ်ႉ ။

2. ပႂ်ႉၸဵင်- ပႂ်ႉၸဵင်ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ဝၢႆးၵိၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈမူႇယဝ်ႉ ၵွပ်ႈပႆႇထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းႁပ်ႉၸဵင်လႄႈ လႆႈပႂ်ႉထႃႈ ၊ ပေႃးပႆႇလႆႈသိပ်းသွင်မူင်း ပႆႇႁပ်ႉၸဵင်ယဝ်ႉ ၽႂ်တေဢမ်ႇလႆႈၼွၼ်း ။ ပေႃးမီးတီႈသႂ်ႇၾႆးၵေႃႈသႂ်ႇၾႆးဢွမ်ႇသေ ပေႃးဢမ်ႇမီးတီႈသႂ်ႇၾႆးၵေႃႈ ၼင်ႈၼႂ်းၵၢင်ႁိူၼ်းသေ ၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်တႆး တင်းဢုပ်ႇမူၼ်ႈၵၼ် လွင်ႈႁၵ်ႉတၢင်းႁွမ် ၊ လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်လႄႈ လွင်ႈတၵ်းလူဝ်ႇၾၢင်ႉႁူႉၸိူဝ်းၼႆႉ ။ တႄႇလၢတ်ႈပိုၼ်းဝၼ်းလင်ႁိူၼ်းႁဝ်း ဢၼ်တွၼ်ႉယၢမ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းမႃးလႄႈ ၸိူဝ်းထုၵ်ႇလီဢဝ်တွၼ်ႈသွၼ် ၊ သမ်ႉၶႆႈငိူၼ်ႈပီႈၶိူဝ်းၼွင်ႉႁဝ်း ပဵၼ်ၽႂ် ၊ ၸိူဝ်းလႂ် ၊ ယူႇလႂ် ၊ ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် တႄႇၵႂႃႇလွင်ႈလီတၢင်းငၢမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ။

3. ႁပ်ႉၸဵင် – ပေႃးၸမ်ထိုင် 12 မူင်းမႃးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းထဝ်ႈငဝ်ႈႁိူၼ်း ၸပ်းတဵၼ်းတီႈပၢၵ်ႇၼႃႈၶဵင်ႇၽြႃးယဝ်ႉ တင်းသဵင်ႈဢွၼ်ႁွမ်းမိုဝ်းသေ ၵူၼ်းထဝ်ႈငဝ်ႈႁိူၼ်း ၸင်ႇၵၢဝ်ႇၼၢႆ သူင်ႇပီၵဝ်ႇ ႁပ်ႉပီမႂ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈ – ၾိင်ႈၾႃႉလႅၵ်ႈလၢႆႈယူႇၵူႈၽဝ်ႇ သူင်ႇသင်ႇပီၵဝ်ႇ ႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇႁွတ်ႈမႃးၸူး ၊ ပီၵဝ်ႇတေၵႂႃႇ ပီမႂ်ႇတေမႃး သူၵဝ်ႁဝ်းႁႃးႁႂ်ႈလီသေမိူဝ်ႈဝၼ်းဢွၼ် ၊ လွင်ႈဢမ်ႇလီတင်းလူင် ဝႆႉဝၢင်းပူင်ၼႂ်းၼီႈပီၵဝ်ႇလုမ်းလုမ်း ၊ လွင်ႈလီဢိၵ်ႇတင်းၼမ် ၊ ၶပ်ႉတၢမ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ မိူဝ်းႁိုင် ၊ ယွၼ်းဢဝ်ၵုၼ်းဢၼၼ်တႁႃၸဝ်ႈတၢင်ႇၸွမ်ႁူဝ် ႁႂ်ႈလႆႈယူႇလီၵတ်းၸိုၼ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မူၼ်ႈသိူဝ်းၼူဝ်တင်းႁိူၼ်း ၊ မွၼ်းမွၼ်းပီၵဝ်ႇ ၸူမ်းတွၼ်ႈပီမႂ်ႇ တေႃႇၸူဝ်ႈလုၵ်ႈလၢၼ်ႁႂ်ႈႁိူင်းယႂ်ႇ တင်းၸိူဝ်ႉတင်းၶိူဝ်းလီယဝ်ႉ သႃထု သႃထု သႃထု ။ ဝႃႈၵႂၢမ်းလူင် ပႅင်ႈၼင်ႇၽႂ်မၼ်းမေႃဝႃႈၵေႃႈလႆႈ ၊ ႁဵတ်းၼႆႁပ်ႉသေ ပူၼ်ႉ 12 မူင်း ၶဝ်ႈပီမႂ်ႇၵႂႃႇ ။ ၸိူဝ်းလုၵ်ႈၸိူဝ်းလၢၼ် ၶုပ်ႉဝႆႈၼပ်ႉယမ်ပေႃႈမႄႈထဝ်ႈၵႄႇသေ ၶဝ်ႈၼွၼ်းၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ ။

4. ၼပ်ႉၸဵင် – ၼပ်ႉၸဵင်ၼႆႉ ဢွၼ်တၢင်းမိူၼ်ႁၢင်ႈႁဝ်းတိုဝ်းၸွမ်း ၵႂၢမ်းပိူၼ်ႈဝႃႈ – ပၢႆႈၸဵင် ဢမ်ႇၼၼ် ၵၼ်ႇတေႃးၸဵင်ၼႆ ။ ၼပ်ႉၸဵင်ၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈႁူဝ်မိူင်းပႆႇသႂ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇလုၵ်ႉမႃး ႁဵတ်းၶဝ်ႈသွမ်းသေ ပေႃးႁူဝ်မိူင်းသႂ်ၵေႃႈ တင်းႁိူၼ်းတင်းယေး ႁူမ်ႈလူႇတၢၼ်းသွမ်းပီမႂ်ႇ ၊ ယွၼ်းၵတ်းယွၼ်းယဵၼ် တီႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ သမ်ႉပိုၼ်ၽႄသူင်ႇၽွၼ်းလီပၼ် ပူႇၵွၼ်ႇမွၼ်ႇလႅၼ် ၸိူဝ်းသဵင်ႈႁၢႆတၢႆမိူဝ်း ၊ ပေႃးယဝ်ႉ ၸိူဝ်းလုၵ်ႈလုၵ်ႈလၢၼ်လၢၼ်သမ်ႉ ၵၼ်ႇတေႃးပေႃႈထဝ်ႈမႄႈၵႄႇ ယွၼ်းတၢင်းလီပီမႂ်ႇ ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇတိူဝ်းတွၼ်း ၊ ပေႃႈမႄႈထဝ်ႈၵႄႇၵေႃႈ ပၼ်ၵႂၢမ်းမင်ႇၵလႃႇ ၊ ပေႃးယဝ်ႉ လုၵ်ႈလုၵ်ႈလၢၼ်လၢၼ် ဢွၼ်ၵႂႃႇၵၼ်ႇတေႃး ယွၼ်းမင်ႇၵလႃႇႁိူၼ်းႁွင်ႇႁိူၼ်းၸၢၼ်း ၊ လုၵ်ႈလၢၼ်ႁိူၼ်းႁွင်ႇႁိူၼ်းၸၢၼ်း သမ်ႉမႃးၵၼ်ႇတေႃး ၼပ်ႉၸဵင်ႁိူၼ်းတႂ်ႈႁိူၼ်းၼိူဝ် ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆမႃးလွႆးလွႆး ။

5. လဵၼ်ႈၸဵင် – လဵၼ်ႈၸဵင်ပွင်ႇဝႃႈ လဵၼ်ႈမူၼ်ႈလဵၼ်ႈသိူဝ်းၸွမ်း ၼႂ်းပီမႂ်ႇ ။ လဵၼ်ႈတၢင်းလဵၼ်ႈတႆးႁဝ်းၵူႈသမ်ႇသႅၼ်ပိူင် မိူၼ်ၼင်ႇတေႃႇၶၢင်ႇတေႃႇၼိမ်း တိုတ်ႉၸိူၵ်ႈပၼ်ႇမႆႉ ၊ ၶီႇမႆႉၵူၵ်ႉၵၢၵ်ႉ ၊ ၸၢမ်းႁႅင်းတႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉတင်းၼမ် ။ လဵၼ်ႈၸွမ်းမူႇၸုမ်း ဢူၺ်းၵေႃႉ ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁဝ်း ၊ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ၼႄၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇ ၼင်ႇဢၼ်လႆႈႁဵၼ်းမႃး ၽိုၵ်းမႃး ၽွၼ်ႉမႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ၊ မႃးဢဝ်ဢွၵ်ႇၼႄၵၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်တင်းလၢႆတေၶဝ်ႈၸႂ် ၊ တၢင်းၵတ်ႉမေႃတႆးႁဝ်းတေဢမ်ႇႁၢႆ ဢမ်ႇၵႃး ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူႈၵေႃႉပေႃးတေတိူဝ်းၶဝ်ႈၸႂ်မႃးၼၼ်ႉ မႃးလဵၼ်ႈၼႄၵၼ် ၊ လႅၵ်ႈလၢႆႈၼမ်ႉၵတ်ႉၵၼ် ။

6. ၵိၼ်ၸဵင် – ၵိၼ်ၸဵင်ႇပွင်ႇဝႃႈ ၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေးႁဝ်းလႄႈသင် ၊ တင်းဢူၺ်းၵေႃႉပီႈၼွင်ႉလႄႈသင် ၊ ၵိၼ်ၶဝ်ႈၽၵ်းတႆးႁူမ်ႈမူႇၵၼ်ၼႂ်းလိူၼ်ၸဵင် ၸင်ႇပွင်ႇဝႃႈၵိၼ်ၸဵင် ။

ႁူၵ်း (6) လၢႆး ဢၼ်ႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်တင်းၼမ်သေႁဵတ်း ပိူင်လၢႆးမၼ်း မီးတၢင်းၾၢႆႇတႂ်ႈၼႆႉ –

1. ၵေႃႇၸဵင် – ဢွၼ်ၼႃႈပႆႇထိုင်လိူၼ်ၸဵင် ပီမႂ်ႇတႆးၼႆႉ တေလႆႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် ၊ တူၵ်းလူင်းၵၼ် ႁႂ်ႈတႅတ်ႈၼႅတ်ႈ ၊ တေလႆႈတူၵ်းသူး ၊ တေလႆႈလႃႈႁႅၼ်းၶူဝ်းမၢႆတွင်း ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးဢၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်း ၊ ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ် တွၼ်ႈတႃႇပွႆးပီမႂ်ႇ ၊ တွၼ်ႈတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ။ တေလႆႈႁူမ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း တီႈတေႁဵတ်းပွႆးၶိုၵ်ႉယႂ်ႇလူင် ႁႂ်ႈပေႃးၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ ၊ တေလႆႈႁူမ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်မူတ်းသႂ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းႁဝ်း ၊ တေလႆႈပူၵ်းတုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸွမ်းဝၢၼ်ႈ ၸွမ်းဢိူင်ႇ ၸွမ်းဝဵင်းႁဝ်း ။

2. ပႂ်ႉၸဵင် – ယၢမ်းၽွင်းပႂ်ႉၸဵင် တေလႆႈသႂ်ႇၾႆးမုၵ်ႉယႂ်ႇယႂ်ႇ ယဝ်ႉဝႅင်းၵႃႈပၼ်ႇၵွင် ။ မီးပႃးလၢႆးၵႃႈ လၢႆးႁွင်ႉၵႂၢမ်းႁွင်ႉပၢၼ်ၵဝ်ႇ ၊ ပၢၼ်မႂ်ႇ ၊ ၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းၶႅၼ်ႇၵူႈသမ်ႇသႅၼ်ပိူင် ဢဝ်မႃးၵႃႈၼႄ ႁဵတ်းၼႄၵၼ် ႁႂ်ႈပေႃးပိုတ်ႇႁူႈပိုတ်ႇတႃ ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈၽိတ်ႈႁပ်ႉ ၽူႈမေႃတၢၼ်ႈၶႆႈလွင်ႈပွႆးပီမႂ်ႇတႆး မႃးတၢၼ်ႈၶႆႈပၢင်ႁပ်ႉၸဵင် ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈၼိုင်ႈၵမ်း ၊ ပေႃးဢမ်ႇၶႆႈ ၸိူဝ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်တေဢမ်ႇႁူႉ လွင်ႈပွႆးပီမႂ်ႇ ၊ တေပဵၼ်မႃးၵႃႈၵႃႈၵိၼ်ၵိၼ်သေမိူဝ်းၵူၺ်း ။

3. ႁပ်ႉၸဵင် – ယၢမ်းၽွင်းႁပ်ႉၸဵင်ၼၼ်ႉ ပေႃးမီးသင်ၶၸဝ်ႈ ပၢင်သင်ၶၸဝ်ႈမႃးႁေႃး မင်ႇၵလႃႇ ၊ ပေႃးဢမ်ႇမီးသင်ၶၸဝ်ႈ ၽိတ်ႈႁပ်ႉၵူၼ်းထဝ်ႈ မီးၼႃႈမၢၼ်တႃမႃးႁေႃးမင်ႇၵလႃႇ ၊ သူင်ႇသင်ပီၵဝ်ႇ ႁပ်ႉတွၼ်ႈပီဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉသေ ၸိူဝ်းၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵုမ်းပၢင်မူၼ်ႈသိူဝ်း ၸင်ႇမႃးဢွၼ်ဝႃႈ ၵႂၢမ်းမင်ႇၵလႃႇၶိူဝ်းၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်းလႄႈ ႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇ ၊ ပွႆႇၵွင်ႈတင်ႈ ၊ ႁူင်းတိုင်ႈ ၊ ၼူၾႆးၸိူဝ်းၼႆႉ ။

4.ၼပ်ႉၸဵင် – ႁူမ်ႈလူႇတၢၼ်းသွမ်းပီမႂ်ႇ ၊ ပၢင်းသင်ၶၸဝ်ႈႁေႃးထမ်း မင်ႇၵလႃႇပီမႂ်ႇ ။ ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈၸဝ်ႈဝၢၼ်ႈၸဝ်ႈမိူင်း ၊ ၼပ်ႉယမ်ၽူႈႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၸိူဝ်းလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ပုၼ်ႈတႆး ၵႂႃႇတင်းၼမ်သေ သဵင်ႈတၢႆမိူဝ်းၵႂႃႇဢမ်ႇၵႃး ၼပ်ႉယမ်ပႃးၽူႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ယူႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ။

5. လဵၼ်ႈၸဵင် – မီးတၢင်းလဵၼ်ႈတႆး ၵူႈသမ်ႇၵူႈပိူင် မၼ်းၵၢၼ်ၵႃႈၵၢၼ်ႁွင်ႉ ။ ၼႂ်းၵၢၼ်ၵႃႈၵၢၼ်ႁွင်ႉ မီးၶပ်းမၢႆ ယုၵ်ႉယွင်ႈၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်တႆး ၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ်ယူႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ။ ပွင်ႇဝႃႈၼႄႁႂ်ႈၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းႁဝ်းၶဝ် ႁႂ်ႈမီးၸႂ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵူၼ်းတင်းၼမ်မႃး ၊ ပွင်ႇဝႃႈႁဝ်းမေႃယွင်ႈၵုၼ်းမုၼ်ၽူႈၵတ်ႉၵႃႈတႆးႁဝ်းယူႇ ၊ ပွင်ႇဝႃႈ မၢၵ်ႇတႃတႆးႁဝ်းမေႃႁၼ်လွင်ႈၸႃႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၊ မေႃႁၼ်ပႃးလွင်ႈလီ ၼမ်ႉၸႂ် တၢင်းၶတ်းၸႂ်တႆးႁဝ်းယူႇ ။

6. ၵိၼ်ၸဵင် – ပိူင်လူင်မၼ်း တေလႆႈပဵၼ်ၶဝ်ႈၽၵ်းတႆးလွၼ်ႉလွၼ်ႉ ၊ ၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်တႆးၸႅတ်ႈ ၸင်ႇလႆႈႁွင်ႉဝႃႈ ၵိၼ်ၸဵင် ။ ပေႃးႁဝ်းႁွင်ႉၵၢၼ်ၵိၼ်ၶဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၸဵင်ယူႇ ၊ ၵူၼ်းၵိၼ်မၼ်းၵေႃႈ ပဵၼ်တႆးယူႇသေတႃႉ သမ်ႉတမ်းၶဝ်ႈၽၵ်းတၢင်းၵိၼ်ၶိူဝ်းပိူၼ်ႈ တဵမ်ၽိူၼ်ယူႇၼႆတႄႉ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၵိၼ်ၸဵင် ။ မိူဝ်ႈတေၵိၼ်ၵေႃႈ တေလႆႈမီးၶေႃႈၵႂၢမ်းတႄႇႁူဝ်ၽိူၼ်ဢိတ်းၼိုင်ႈ ၊ မိူၼ်ၼင်ႇဝႃႈ “ ႁွတ်ႈသူႇထိုင်မႃးၾႃႉလီပီမႂ်ႇ ႁပ်ႉဢဝ်ႁဝ်းပီႈႁဝ်းၼွင်ႉမႃးၵိၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈမူႇ ” တႄႇၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ယၢမ်းၽွင်းၵိၼ်ၸဵင်ၵေႃႈ ပိူင်လူင်မၼ်း တေလႆႈဢုပ်ႇၵုမ်လွင်ႈတႆးၵူၺ်း ၊ ၵိၼ်ၶဝ်ႈပေႃးလၢၼ်ႈတင်းၽိူၼ် ဢုပ်ႇၵုမ်ဢပုမ်ႇပေႃးၽူင်ႉတုၺ်းတုၺ်းသေ လွင်ႈတႆးဢမ်ႇပႃးသေၶေႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵိုင်ႇလီသုမ်းၶဝ်ႈသုမ်းၽၵ်းလၢႆလၢႆ ။ ၵိၼ်ၵေႃႈၵိၼ် ၊ ၵုမ်ၵေႃႈၵုမ် ဢမ်ႇပၼ်လဝ်ႈမဝ်း ၊ ၶေႃႈၵႂၢမ်းႁဝ်းၵေႃႈ ႁႂ်ႈမၼ်းယမ်လီ ႁႂ်ႈမၼ်းမီးၵႃႈၶၼ် ၊ ႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်ၽွၼ်းလီတႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇ တႃႇတႆးႁဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈဝႃႈၵိၼ်ၸဵင်လီလီယဝ်ႉဢေႃႈ ။

မၢႆတွင်း*

ပီမႂ်ႇတႆး တေလႆႈႁဵတ်းမိူၼ်ၼင်ႇ တႆးႁဝ်းႁဵတ်းပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၼၼ်ႉ ၊ ပေႃးသွၼ်းၼမ်ႉမႃး တႆးႁဝ်းထဝ်ႈၼုမ်ႇသၢမ်ပၢၼ် ႁူႉၵၼ်ဝႆႉၵူႈၵေႃႉ ၊ ၶဝ်ႈၸႂ်ပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၵူႈၵေႃႉ ၊ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉၵူႈၸိူဝ်း ၊ ဢွၼ်လူႇတၢၼ်းသွမ်း ၊ သွၼ်းၼမ်ႉၽြႃးၵူႈပၢၼ်ၵူႈသႅၼ်း ။ ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးႁဝ်းၵေႃႈ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းမၼ်းမႃး တေလႆႈၶဝ်ႈၸႂ်ၵူႈၵေႃႉ တေလႆႈတူင်ႉၼိုင်ၵူႈႁိူၼ်းၵူႈယေး ၊ ႁူမ်ႈႁဵတ်းၵူႈဝၢၼ်ႈသူၼ် ၊ ၵူႈၸႄႈဝဵင်း ။

ၾၢင်ႉ*

တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်း ဝၼ်းပီၵဝ်ႇလႄႈပီမႂ်ႇ တေလႆႈလိုဝ်ႈၵၢၼ်သူၼ်ၵၢၼ်ၼႃး ၊ ၵၢၼ်ၵႃႉၵၢၼ်ၶၢႆၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ၊ တေလႆႈႁပ်းႁူင်းၵၢၼ်ႁဝ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၊ ဢမ်ႇၵႃႉဢမ်ႇၶၢႆတေႃႇၽႂ် ၊ ၸင်ႇဝႃႈႁဝ်းဝႆႉၼၵ်းၼႃ ၵႃႈၶၼ်ပွႆးၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း ။ ပိူၼ်ႈၵေႃႈၸင်ႇဝႃႈ “ ဢႂ်း ! တႆးၼႆႉ ဢမ်ႇငၢႆႈလူင် ” ၼႆ ၽႂ်ၵေႃႈၸင်ႇဢမ်ႇႁတ်းယဵပ်ႇႁဝ်း ။

ၽွၼ်းလီ ပီမႂ်ႇတႆး*

ပွႆး ပွႆး ပွႆးၼႆႉ တႆးႁဝ်းမီးတင်းၼမ် ၊ ၵူၺ်းႁႂ်ႈပေႃးမီးၽွၼ်းလီၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း မိူၼ်ပီမႂ်ႇတႆးၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီး ၵွပ်ႈမၼ်းၸၢင်ႈပူၵ်းတိုၼ်ႇၼမ်ႉၸႂ် တၢင်းႁဵတ်းသၢင်ႈ ၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းၶဝ်ၵူႈထၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈတိူဝ်းလိူဝ်မႃးပုၼ်ႈတႃႇၶိူဝ်း ၊ ပွႆးမၢင်ၸိူဝ်းၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ၵိၼ်ၵိၼ်ၵႃႈၵႃႈမူၼ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းသိူဝ်း ၊ တေႃႇတေႃႇလွင်းလွင်းသေ ယဝ်ႉၵႂႃႇၵူၺ်း ။ တၢင်းတူၺ်းၵေႃႈဢမ်ႇလိုၵ်ႉ ပၢင်ပွႆးၵေႃႈဢမ်ႇၶိုၵ်ႉ ၶေႃႈတိုၵ်းသူၼ်းဢမ်ႇမီးသင် တွၼ်ႈတႃႇတႆးတႄႉတႄႉ ။ ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၼႆႉ မီးၵႃႈၶၼ် ၵူၺ်းလူဝ်ႇၽူႈပွင်ၵၢၼ်ႁဝ်းၶဝ် လူဝ်ႇမီးတၢင်းႁၼ်ၵႂၢင်ႈ ၊ ႁၼ်လိုၵ်ႉ ၊ ႁၼ်ၵႆသေ ၶပ်းၶိုင်ၵႂႃႇႁႂ်ႈမၼ်းလၢၵ်ႇလၢႆး ၊ ၶိုၵ်ႉၶၢႆး ၊ မီးၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇၼမ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ ။

ၶွတ်ႇယွတ်ႈ*

လိုၼ်းသုတ်း ယွၼ်းသူးႁႂ်ႈတႆးႁဝ်း မေႃႁဵတ်းပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ဢၼ်မီးၵႃႈလွၼ်ႉမွၼ်း ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မီးၵႃႈၶၼ် တႃႇၶၢဝ်းႁိုင် သုတ်းတူဝ်ႈၵမ်ႇၽႃႇၼၼ်ႉသေၵမ်း ။

ၸဝ်ႈတိုၼ်းတႆး

2015.6.7

(တႅမ်ႈ) မေႃလိၵ်ႈလူင် လုင်းတၢင်းၵႄး

ငိၼ်းလီလီ၊ 
ပီႈၼွင်ႉတႆး၊
 ၶႆးငိူၼ်ႈလဵဝ်၊ 
ႁဵဝ်ဝွတ်ႈၵႂႃႇ၊ 
ယႃႇၶႂ်ႈၸႃႉ၊ 
ၽႃႉဢမ်ႇၽၢႆ၊ 
ၸၢႆးဢမ်ႇလပ်ႉ၊ 
ပပ်ႉလိၵ်ႈတႆး၊ 
တႆးဢမ်ႇဢၢမ်း၊ 
ၵႂၢမ်းတႆးႁဝ်း၊ 
ႁဝ်းဢမ်ႇလၢတ်ႈ၊
 ၸၢတ်ႈတႆးႁဝ်း၊

ႁဝ်းဢမ်ႇယွင်ႈ၊ 
ၵွပ်ႈလွင်ႈၼႆႉ၊ 
ႁဝ်းဝႆႉမဝ်၊ 
ၵဝ်မႂ်းငိူဝ်ႈ၊ 
သိူဝ်ႈၸင်ႇယွၵ်း၊ 
ဢွၵ်းၸင်ႇတိုၼ်ႈ၊ 
ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈသင်ႉ၊ 
ႁိူၼ်းၾင်ႉမွတ်ႈ၊ 
ယွတ်ႈသဝ်ၶၢတ်ႇ၊ 
ၵၢတ်ႇလႅဝ်ၵၢၼ်ႉ၊ 
ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁူၵ်ႉ၊ 
ၼၢမ်ၸူၵ်ႉတပ်း၊ 
ၼွၼ်းလပ်းယၢပ်ႇ၊
 ႁၢပ်ႇတၢင်းၶီ၊ 
လၢႆပီလႃႇ၊ 
ဢၼ်ၽႃႇမႃး၊ 
ပႃးၵၼ်ဝွတ်ႈ၊ 
ၶွတ်ႈၵူၼ်ႈၵွၵ်း၊ 
ၼွၵ်းၶီႈယႃႈ၊ 
ၶႃႈလၢႆပၢၼ်၊ 
ၶၢၼ်ၸႂ်တႄႉ၊ 
ပေႉလီၵူဝ်၊ 
ၼင်ႁူဝ်ပွၵ်ႇ၊ 
ပိူၼ်ႈလွၵ်ႇႁဝ်း၊
 ၵဝ်းၵၼ်လု၊ 
ဝႆႉၸုလၢႆ၊ 
ၵႂၢမ်းၶၢႆၶႃႉ၊ 
ၵဝ်ယႃႉမႂ်း၊ 
မႂ်းၵဝ်းၵဝ်၊ 
ဢဝ်တႆးလုၼ်ႈ၊ 
ၶဵဝ်ႈငုၼ်ႈၸီး၊ 
ၶီးဢၢမ်းပိူၼ်ႈ၊ 
သိူၼ်ႈသုတ်းသၼ်၊ 
ပၼ်ပိူၼ်ႈပေႉ၊ 
ၶႄႉတၢင်းငိူဝ်ႈ၊ 
ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼႆ၊ 
တႆးႁဝ်းၼႆႉ၊ 
လီၵႆႉသွၼ်၊ 
ဢွၼ်ၵၼ်ႁႃ၊ 
လၢႆးတႃလႅင်း၊ 
ႁၵ်ႉပႅင်းၵၼ်၊ 
ၸၼ်မိုဝ်းလုၵ်ႉ၊ 
တုၵ်ႉႁူမ်ႈၶီ၊ 
လီႁူမ်ႈပူၺ်ႈ၊ 
လူၺ်ႈႁူမ်ႈၸၢတ်ႈ၊ 
လၢတ်ႈႁူမ်ႈသဵင်၊ 
ထဵင်ႁူမ်ႈၶေႃႈ၊ 
လေႃႉႁူမ်ႈသိူင်း၊ 
မိူင်းႁူမ်ႈလိၼ်၊ 
တိၼ်ႁူမ်ႈယၢင်ႈ၊
 ဢၢင်ႈႁူမ်ႈႁွႆး၊ 
ပွႆးႁူမ်ႈတၢၼ်း၊ 
ဢၢၼ်းႁူမ်ႈတီႈ၊ 
ပီႈၼွင်ႉတႆး ႁၵ်ႉၵၼ်တႃႉ။

သိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄႈ | လိူၼ်တႆး